Czy lekarz może odmówić leczenia pacjenta niezaszczepionego na Covid-19? RPP wyjaśnia

Niektórzy lekarze podstawowej opieki zdrowotnej odmawiają przyjmowania pacjentów, którzy nie zaszczepili się przeciw Covid-19. Takim osobom często odmawia się również wstępu do szpitala, w którym leczą się ich bliscy. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem? Do sprawy odniósł się rzecznik praw pacjenta Bartłomiej Chmielowiec.

O przypadki odmowy udzielania świadczeń medycznych osobom, które nie zaszczepiły się przeciw Covid-19 agencja PAP zapytała rzecznika praw pacjenta w trakcie odbywającego się w Warszawie Kongresu 590. Jak wyjaśnił rzecznik: „Nie ma podstaw prawnych do tego, żeby takiej osoby nie przyjmować. W olbrzymiej większości personel medyczny jest już zaszczepiony. Po drugie, nie wiemy z jaką chorobą mamy do czynienia” – powiedział.

Bartłomiej Chmielowiec przyznał, że szczepienie na Covid-19 nie jest obowiązkowe, ale wszystkich do niego zachęca. „Szczepienie daje nam ochronę, że przejdziemy łagodniej tę bardzo ciężką chorobę, a system ochrony zdrowia będzie odporniejszy” – powiedział.

Według RPP, jeśli lekarz POZ podejrzewa, że pacjent może być zarażony koronawirusem, powinien zlecić tzw. wymaz. „Pacjent powinien udać się do punktu wymazowego i tam ustalić, czy jest czy nie jest zarażony. Natomiast nie ma podstaw, żeby nie przyjmować pacjenta niezaszczepionego” - powiedział Chmielowiec.

Bartłomiej Chmielowiec odniósł się również do wizyt w formie teleporad. Zapytany o ich skuteczność odpowiedział, że są one dobrym rozwiązaniem, ale należy stosować się do standardów udzielania świadczeń zdrowotnych w formie teleporady, określonych w rozporządzeniu Ministerstwa Zdrowia. Dodał, że teleporady mogą zastąpić osobistą wizytę u lekarza w przypadku, kiedy pacjent stara się o przedłużenie recepty.

Wymienił też przypadki, w których lekarz bezwzględnie powinien przyjąć pacjenta osobiście. 

„Wizyta w formie osobistej musi się bezwzględnie odbyć, jeżeli dotyczy dziecka do 6. roku życia, pacjenta z podejrzeniem choroby nowotworowej, pacjenta z chorobą przewlekłą, którego stan się pogorszył i pacjenta, który pierwszy raz udaje się na wizytę” – powiedział.

Dodał, że Biuro Rzecznika Praw Pacjenta otrzymywało zgłoszenia dotyczące nadużywania teleporad i interweniowało w takich przypadkach. Zwrócił też uwagę na sytuację osób, które nie mogą udać się osobiście do przychodni ze względu na wiek.

„Jeżeli nie ma realnego zagrożenia tym, że pacjent jest zarażony koronawirusem, tylko jest to osoba starsza, do której trzeba przyjechać, pomóc jej, to taka wizyta domowa powinna się odbyć” – powiedział Chmielowiec. Dodał, że w ubiegłym roku jego biuro otrzymało ok. 1100 sygnałów związanych z odmową wizyty osobistej ze strony placówek podstawowej opieki zdrowotnej.

„Staramy się interweniować, wydawać zalecenia do placówek podstawowej opieki zdrowotnej, żeby tego typu sytuacje nie powstawały” – powiedział Chmielowiec. Dodał, że na początku pandemii zgłoszeń o nieprawidłowościach było więcej, ale teraz widać stabilizację.

W trakcie rozmowy z PAP rzecznik praw pacjenta zwrócił uwagę na kwestię odwiedzin chorych w szpitalach przez osoby, które nie są zaszczepione na koronawirusa. „Na tym tle było wiele problemów. Przepis ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta mówi o tym, że pewne prawa, w tym prawo do odwiedzin, można ograniczyć. Ale nie można całkowicie rodzin pacjentów pozbawić tego prawa” – wyjaśnił rzecznik. Dodał, że w tej sprawie szczegółowe zalecenia szpitalom wydało Ministerstwo Zdrowia i Główny Inspektorat Sanitarny.

„Pamiętajmy o tym, że to zależy od sytuacji epidemicznej w danym regionie. Nie może być tak, że dana placówka zamyka się, bo tak jest jej wygodnie” – powiedział Chmielowiec.

Rzecznik przypomniał, że problemy związane z funkcjonowaniem systemu ochrony zdrowia można zgłaszać pod numerem Telefonicznej Informacji Pacjenta: 800-190-590. Numer jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 - 18.00.

Katarzyna Hubicz