Cukrzyca typu 2 może rozwijać się nierozpoznana. Te osoby powinny regularnie się badać

Cukrzycą może być zagrożony prawie każdy z nas - na to, czy ta choroba się rozwinie, wpływ ma bowiem nie tylko styl życia, ale również geny. Z tego zagrożenia jednak nie każdy zdaje sobie sprawę. Nie badamy się regularnie i tylko dlatego wiele osób nie usłyszało jeszcze diagnozy. Tymczasem jest grupa osób, która z powodu czynników ryzyka cyklicznie powinna wykonywać badania w kierunku tej choroby. Warto wiedzieć, czy też się do niej zaliczasz.

Cukrzyca typu 2 jest chorobą metaboliczną i zarazem chorobą cywilizacyjną - ma ścisły związek ze stylem życia. Ma dwie podstawowe przyczyny: jedną z nich jest upośledzenie wydzielania insuliny, związane z czynnikami genetycznymi, drugą zaś - oporność na działanie insuliny, wynikające zarówno z czynników genetycznych, jak i z otyłości.

Rozwija się stopniowo, a jej objawy są mało specyficzne i łatwo je zlekceważyć - dlatego często jest diagnozowana na bardzo zaawansowanym etapie.

Cukrzycę można wykryć już na wczesnym etapie

Statystyki pokazują, że co sześć sekund na świecie ktoś umiera z powodu cukrzycy i jej konsekwencji. Choruje już co 11 dorosły. W Polsce tę chorobę ma stwierdzoną jedna na cztery osoby powyżej 60 roku życia. Liczba chorych ciągle wzrasta, a specjaliści szacują, że jest ich znacznie więcej, niż pokazują dostępne dane.

Można ją jednak wykryć, zanim - nieleczona - doprowadzi do poważnych powikłań, takich jak problemy z sercem, wzrokiem czy amputacja stopy. Wystarczy regularnie robić badania.

Kto powinien regularnie badać poziom cukru?

Jak podkreślają eksperci z Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, badania w kierunku cukrzycy raz na trzy lata powinni wykonywać wszyscy po 45. roku życia - zaś osoby, które są w grupie ryzyka zachorowania na cukrzycę powinny badać się raz w roku.

Cukrzycą typu 2 zagrożone są zwłaszcza:

• osoby z otyłością i nadwagą (czynnikiem ryzyka jest BMI ≥25, obwód w talii ≥80 cm u kobiet i ≥94 cm u mężczyzn)
• osoby mało aktywne fizycznie
• osoby, u których stwierdzono wcześniej stan przedcukrzycowy, czyli podwyższone wartości glikemii (nieprawidłowa glikemia na czczo > 100 mg/dl, lub nieprawidłowa tolerancja glukozy)
• osoby z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę
• kobiety z przebytą cukrzycą ciążową (czynnikiem ryzyka jest m.in. urodzenie dziecka o wadze powyżej 4 kg) |
• osoby, w których najbliższej rodzinie występuje cukrzyca
• z dyslipidemią (stężenie cholesterolu frakcji HDL < 40 mg/dl (< 1,0 mmol/l) i/lub triglicerydów  > 150 mg/dl (> 1,7 mmol/l)]
• osoby z nadciśnieniem tętniczym
• chorzy na choroby układu sercowo-naczyniowego
• kobiety z zespołem policystycznych jajników.

Warto pamiętać, że czynnikami rozwoju cukrzycy typu 2 są również stres, niewłaściwa dieta i złe nawyki żywieniowe.

Jakie badania w kierunku cukrzycy wykonać?

Skierowanie na badania profilaktyczne w kierunku cukrzycy typu 2 powinien wydać lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, można je również zrobić we własnym zakresie. Najważniejsze badania to:

• oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo. To podstawowe badanie diagnostyczne, w którym mierzy się cukier we krwi pobranej na czczo - należy je wykonać po 8-12 godzinach od ostatniego posiłku.
• badanie moczu ze wskaźnikami glukozy i ketonów. Podwyższony poziom cukru w moczu może świadczyć o cukrzycy lub o chorobach nerek, z kolei obecne w moczu ketony są jednym ze wskaźników diagnostycznych cukrzycy.
• badanie HbA1c - oznaczenie hemoglobiny glikowanej. Badanie to pozwala określić średnie stężenie cukru we krwi z okresu trzech miesięcy. Wynik ≥6,5% może świadczyć o cukrzycy - w celu postawienia diagnozy mogą być jednak konieczne dalsze badania. U osób z już rozpoznaną chorobą wykonuje się je w celu monitorowania leczenia.
• krzywa cukrowa. Inaczej doustny test obciążenia glukozą. W jego trakcie krew pobierana jest kilka razy: po pierwszym pobraniu trzeba wypić roztwór glukozy 75 g, a następnie  po 120 minutach krew pobierana jest ponownie. Według wytycznych PTD dwugodzinny okres między wypiciem roztworu glukozy a kolejnym pobraniem krwi trzeba spędzić w spoczynku, w miejscu wykonywania testu.

Katarzyna Hubicz