Coraz więcej nowotworów, a prognozy niepokoją. Profesor wyjaśnia, dlaczego
Nowotwory to od lat problem społeczny. - I niestety będą nim nadal – komentuje prof. dr hab. Andrzej Roszak z Wielkopolskiego Centrum Onkologii. Społeczeństwo się starzeje, a co za tym idzie – coraz więcej osób może zapadać na nowotwory.
Długość życia wzrasta - ryzyko raka też
Lekarze od lat alarmują: zachorowań na nowotwory przybywa. Przyczyny to m.in. czynniki środowiskowe, ale też – paradoksalnie – statystycznie rosnąca długość życia. W starzejącym się społeczeństwie choroby onkologiczne są i będą diagnozowane coraz częściej.
Wielkopolskie Centrum Onkologii zaprezentowało najnowsze dane dotyczące zachorowań na nowotwory złośliwe w regionie. W analizie uwzględniono m.in. wpływ pandemii COVID-19, zmiany demograficzne oraz prognozy na najbliższe lata.
Zebrane dane – choć dotyczące określonego rejonu – można uznawać za reprezentatywne dla społeczeństwa.
Wzrost nowotworów w Wielkopolsce - baza danych
Wielkopolska, jeden z największych regionów Polski, aktualnie mierzy się ze wzrostem nowych przypadków nowotworów złośliwych, co w połączeniu ze zmieniającymi się trendami epidemiologicznymi oraz starzeniem się społeczeństwa sprawia, że rośnie zapotrzebowanie na monitorowanie sytuacji zdrowotnej mieszkańców.
Wielkopolskie Centrum Onkologii prowadzi w ramach systemu Krajowego Rejestru Nowotworów nadzór epidemiologiczny w onkologii w Wielkopolsce. Zebrane dane obrazują aktualny stan zachorowalności. Ponadto wskazują obszary wymagające intensyfikacji działań w zakresie profilaktyki i diagnostyki, leczenia oraz rehabilitacji.
Zaprezentowane dane statystyczne dotyczą ostatniego roku, w którym system ochrony zdrowia w regionie funkcjonował w obliczu pandemii (2022 r.).
Wielkopolskie Centrum Onkologii wskazało, że dane te należą do tzw. kategorii Real World Data, co oznacza, że w pełni odzwierciedlają opisywaną sytuację, natomiast ich rzetelne zebranie wymaga czasu, zwykle około dwóch lat.
Według zaprezentowanych danych, w 2022 roku w regionie odnotowano łącznie 17 011 nowych przypadków nowotworów, niemal po równo u kobiet jak i u mężczyzn – dokładnie 8 462 u mężczyzn, 8 549 u kobiet. Prognozy wskazują, że w 2024 roku będzie to ok. 17 690 przypadków.
Nowotwory są problemem społecznym od bardzo wielu lat i niestety będą nim nadal – chyba, że znajdziemy jakieś wspaniałe leki, które potrafiłyby bardzo wcześnie nowotwór wykryć i go wyleczyć. To problem społeczny, który dotyka nie tylko chorych, ale także ich rodziny i jest poważnym wyzwaniem dla całej ochrony zdrowia. W przypadku chorób nowotworowych nie jest przecież tak, że w proces leczenia zaangażowani są wyłącznie lekarze, ale zajmują się tym także ogromne rzesze pielęgniarek, diagnostów, psychologów, fizjoterapeutów (...)
– podkreślił w rozmowie z PAP Prof. dr hab. Andrzej Roszak, zastępca dyrektora ds. lecznictwa Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu.
Dlaczego przybywa zachorowań na nowotwory?
Prof. dr hab. Andrzej Roszak zwrócił uwagę, że wraz ze wzrostem długości życia populacji zwiększa się m.in. długość oddziaływania negatywnych czynników chorobotwórczych na człowieka. To np. kwestia palenia papierosów, długotrwałe konsekwencje stosowania niewłaściwej diety, długa ekspozycja na promienie słoneczne czy inne czynniki środowiskowe.
Druga kwestia to starzenie się organizmu, a zatem także starzeją się procesy walki z nowotworem, np. procesy immunologiczne. W związku z tym liczba nowotworów rośnie z wiekiem i problem tego rodzaju chorób staje się poważnym wyzwaniem społecznym
– wskazał prof. dr hab. Andrzej Roszak i dodał, że według prognozowanych danych liczba osób powyżej 65. roku życia w Polsce wzrośnie z 17 proc. (2020) do 22 proc. w 2030 roku.
Najczęstsze objawy raka płuc
Chwilowe obniżenie odnotowywanych przypadków w okresie pandemii COVID-19 prof. dr hab. Andrzej Roszak wyjaśnił m.in. faktem, że pacjenci nie zgłaszali się na badania.
Pamiętamy też, że dostęp do placówek medycznych bywał utrudniony, natomiast personel w większym stopniu zaangażowany w opiekę nad pacjentami covidowymi.
Ekspert zaznaczył, że w przypadku chorób nowotworowych wciąż kluczową rolą jest ich wczesne wykrycie. Jak podkreślił prof. Roszak:
Sukces w terapii onkologicznej związany jest z wczesnym rozpoznaniem, czyli sytuacją, w której zmiany nowotworowe wykryto u pacjenta na wczesnym etapie rozwoju choroby. (...) Wciąż jednak zgłaszalność na badania profilaktyczne – takie jak mammografia w przypadku raka piersi czy kolonoskopia w przypadku jelita grubego – jest za niska. Sama świadomość społeczna wagi tej profilaktyki jest ciągle taka, że należałoby o tym mówić, mówić i mówić – bo jeżeli zdarzy się, że coś zostanie wykryte, to będzie to problem, z którym mamy szanse się uporać.
Jak wyjaśnił profesor, wsparciem dla pacjentów jest zarówno krajowa sieć leczenia onkologicznego, jak i rozbudowanie działań profilaktycznych, szerzenie informacji o konieczności badań przesiewowych, promowanie zdrowego trybu życia i rezygnacji z czynników zwiększających prawdopodobieństwo zachorowania, jak m.in. palenie tytoniu, siedzący tryb życia, niewłaściwa dieta.
Liczba nowotworów stale rośnie i będzie wzrastać
Z danych Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu wynika, że wśród nowotworów w regionie najczęściej wykrywano nowe przypadki raka piersi i płuc. W przypadku nowotworów piersi było to w 2022 roku 2 382 przypadki (co stanowi 1/3 wszystkich nowotworów złośliwych u kobiet).
Prognoza na 2024 to wzrost do 2 473 przypadków, co wskazuje na konieczność rozbudowy infrastruktury diagnostyczno-leczniczej w ramach opieki koordynowanej pacjentek z rakiem piersi.W odniesieniu do nowotworów płuc i oskrzeli, w 2022 roku było to 1 895 przypadków (1 193 u mężczyzn, 702 u kobiet). Prognoza na 2024 rok to 1 930, ze wzrostem udziału kobiet w ogólnej liczbie przypadków.
Podcasty
Playlisty tematyczne
