Codziennie stoisz w korkach? Oto, co się dzieje z twoim mózgiem

Godziny szczytu potrafią przywrócić kierowców o zawrót głowy. Okazuje się, że negatywnie wpływają nie tylko na nastrój z powodu chęci jak najszybszego dotarcia z pracy do domu. Mogą również prowadzić do zmian w mózgu.

Badacze z UBC i University of Victoria dowiedli, że wystarczy 120 minut wdychania oparów spalin samochodowych w czasie stania w korku, by tymczasowo zaburzyć funkcjonowanie mózgu.

- To badanie jest pierwszym tego rodzaju na świecie i dostarcza nowych dowodów potwierdzających związek między zanieczyszczeniem powietrza a funkcjami poznawczymi – powiedział dr Chris Carlsten, główny autor badania.

Tak spaliny wpływają na mózg

Eksperci przeanalizowali dane 25 uczestników badania w wieku 19-49 lat. Uczestnicy byli wystawieni na działanie powietrza zanieczyszczonego spalinami o stężeniu podobnym do korku ulicznego przez 120 minut. Następnie badacze przeanalizowali pracę mózgu i pamięci uczestników za pomocą fMRI, czyli funkcjonalnego rezonansu magnetycznego przed rozpoczęciem ekspertymentu i po jego zakończeniu.

Okazało się, że po ekspozycji na spaliny, zaobserwowano znaczne zmiany w pracy mózgu. Odnotowano gorszą wydajność pracy kory przedczołowej, płata ciemieniowego, kory skroniowej i formacji hipokampu.

- Sieć trybu domyślnego jest jedną z najczęściej badanych sieci w ludzkim mózgu. Reprezentuje kilka różnych regionów mózgu, które naprawdę współpracują ze sobą i stają się aktywne razem, gdy jesteśmy w stanie rozbudzonej refleksji – powiedziała Jodie Gawryluk, profesor psychologii UVic i autorka badania.

Tę sieć można interpretować jako marzycielstwo, zastanawianie się nad dniem lub po prostu nie myślenie o niczym konkretnym. W czasie aktywności sieci trybu domyślnego mózg jest znacznie mniej wydajny poznawczo.

- Wiemy, że zmieniona łączność funkcjonalna w sieci trybu domyślnego była związana ze zmniejszoną wydajnością poznawczą i objawami depresji, dlatego niepokojące jest obserwowanie, jak zanieczyszczenie ruchem zakłóca te same sieci – powiedział Gawryluk. Ekspert twierdzi, że zmiany te mogą upośledzać myślenie i zdolność do pracy.

Tego typu zmiany w mózgach wywołane wdychaniem spalin były tymczasowe, jednak nadmierna ekspozycja na opary może prowadzić do długotrwałych zmian, twierdzą badacze.

Jak zapobiegać tym zmianom w mózgu?

Najlepszą możliwą formą zapobiegania negatywnego wpływu spalin na mózg jest unikanie spędzania czasu w korkach. Jeśli jest to niemożliwie, stojąc w korku lepiej nie opuszczać szyb, by zmniejszyć ryzyko dostania się nadmiernych ilości oparów do wnętrza samochodu. Warto też regularnie sprawdzać stan filtrów powietrza w autach.

Ryzyko wdychania oparów spalin w godzinach szczytu tyczy się nie tylko kierowców. Mogą być na nie narażeni również piesi i rowerzyści, dlatego badacze polecają zmianę trasy na mniej ruchliwą, by uniknąć nadmiernej ekspozycji na spaliny.

Weronika Rumińska