Co roku diagnozę może usłyszeć kolejne 2,2 mln ludzi. Powód cukrzycy ukryty na etykiecie

Badanie opublikowane 6 stycznia 2025 roku szacuje, że każdego roku na świecie kolejne 2,2 mln ludzi dowie się, że ma cukrzycę typu 2. Natomiast 1,2 mln zapadnie na choroby układu sercowo-naczyniowego. Co ciekawe te zróżnicowane schorzenia i alarmujące liczby mają jeden wspólny mianownik. To przyczyna ukryta w diecie.

Badanie opublikowane 6 stycznia 2025 roku szacuje, że każdego roku na świecie kolejne 2,2 mln ludzi dowie się, że ma cukrzycę typu 2. Natomiast 1,2 mln zapadnie na choroby układu sercowo-naczyniowego. Co ciekawe te zróżnicowane schorzenia i alarmujące liczby mają jeden wspólny mianownik. To przyczyna ukryta w diecie.

“Płynne cukierki” powodem wielu chorób. Dane są zatrważające

Badania przeprowadzone przez grupę naukowców z Gerald J. and Dorothy R. Friedman School of Nutrition Science and Policy na Tufts Universit w Bostonie sugerują, że picie napojów słodzonych cukrem wiąże się z fatalnymi konsekwencjami dla zdrowia. Przede wszystkim badacze wskazują, że tego rodzaju produkty wiążą się z przyrostem masy ciała oraz występowaniem chorób z grupy kardiometabolicznej.

Autorzy publikacji naukowej przypominają, że ich poprzednie badanie przeprowadzone w 2010 roku wykazało, że na skutek spożywania słodzonych napojów doszło do 184 tys. zgonów na całym świecie. Natomiast obecnie szacuje się, że z powodu picia napojów słodzonych cukrem co roku będziemy mieć kolejne 2,2 mln nowych zachorowań na cukrzycę typu 2 oraz 1,2 mln nowych przypadków chorób sercowo-naczyniowych.

Dlaczego słodzone napoje są niezdrowe? Oto jak wpływają na organizm

Specjaliści wyjaśniają, że słodzone napoje są bardzo szybko trawione, co z kolei powoduje nagły skok glikemii, czyli poziomu cukru we krwi. Natomiast kiedy sięgamy po nie regularnie, dochodzi do przyrostu masy ciała, insulinooporności i wielu innych problemów metabolicznych związanych z cukrzycą typu 2. 

Poza tym u takich osób częściej diagnozuje się choroby serca. A zatem mówimy o dwóch głównych przyczynach zgonu na całym świecie.

Napoje słodzone cukrem są intensywnie reklamowane i sprzedawane w krajach o niskich i średnich dochodach. Społeczności te nie tylko spożywają szkodliwe produkty, ale często są również gorzej przygotowane do radzenia sobie z długoterminowymi konsekwencjami zdrowotnymi

- wskazał prof. Dariush Mozaffarian, starszy autor artykułu i dyrektor Food is Medicine Institute w Friedman School.

Badacze dodają, że w miarę rozwoju poszczególnych krajów, a co za tym idzie, także wzrostem wynagrodzeń słodzone napoje stają się coraz bardziej dostępne i pożądane. Okazuje się, że konsekwencje sięgania po tego rodzaju produkty częściej odczuwają mężczyźni, aniżeli kobiety. Kolejną narażoną grupą na pogorszenie stanu zdrowia są młodzi dorośli.

Potrzebujemy pilnych, opartych na dowodach interwencji w celu ograniczenia spożycia napojów słodzonych cukrem na całym świecie, zanim z ich powodu jeszcze więcej osób straci życie z powodu ich wpływu na cukrzycę i choroby serca

- alarmuje dr Laura Lara-Castor, pierwsza autorka badań artykułu, która uzyskała tytuł doktora w Friedman School, a obecnie pracuje na University of Washington.

Naukowcy podkreślają, że konieczne jest opracowanie wielotorowego podejścia, by poprawić sytuację zdrowia publicznego. Jednym z elementów działań powinny być kampanie informacyjne, a także regulacje prawne dotyczące reklamowania słodzonych napojów, czy specjalne opodatkowanie tego rodzaju produktów. 

Jako przykład podano Meksyk, w którym odnotowano jeden z najwyższych wskaźników picia napojów słodzonych cukrem na osobę. To tam w 2014 roku na skutek pozyskanych danych wprowadzono podatek od tych napojów. Od tamtej pory minęło już ponad 10 lat i okazuje się, że tego rodzaju rozwiązanie skutecznie ograniczyło spożycie zwłaszcza w grupie ludzi o niższych dochodach.

Co to są napoje słodzone? Nie tylko cukier

Sugar-Sweetened Beverages (SSB), czyli napoje słodzone cukrem to nie tylko produkty, w których w składzie możemy przeczytać, że dodano cukier. Centers for Disease Control and Prevention wyjaśnia, że do słodzonych napojów musimy zaliczyć także produkty, w których na etykiecie wymieniono następujące dodatki:

• brązowy cukier,
• słodzik kukurydziany,
• syrop kukurydziany,
• dekstroza,
• fruktoza,
• glukoza,
• syrop kukurydziany (syrop glukozowo-fruktozowy),
• miód,
• laktoza,
• syrop słodowy,
• maltoza,
• melasa,
• cukier surowy,
• sacharoza.

A zatem jest tego całkiem sporo, co więcej gros napojów posiada kilka rodzajów słodzików jednocześnie, co zwiększa ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób, w tym kardiometabolicznych takich jak:

• otyłość,
• cukrzyca typu 2,
• choroby serca,
• choroby nerek,
• próchnica zębów,
• dna moczanowa,
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby,
• zapalenie stawów.

Z kolei State of Rhode Island Department of Health wyjaśnia, że napoje słodzone to nie tylko te gazowane, ale także takie jak:

• napoje kawowe,
• słodzona herbata,
• napoje sportowe,
• elektrolity,
• energetyki.

Wymienione produkty są wysokokaloryczne i okazuje się, że młodzież przyswaja nawet 11%, kalorii tylko z samych słodzonych napojów. Natomiast już każdy tego typu prodykt o pojemności ok. 350 ml spożywany raz dziennie przez dzieci i młode osoby zwiększa ryzyko otyłości aż o 60%. 

Warto podkreślić, że aby spalić kalorie 350 ml puszki napoju gazowanego przeciętny dorosły musiałby chodzić w umiarkowanym tempie przez 25 minut. Natomiast zakładając, że wypije go dziecko ważące ok. 35 kg, to by spalić kalorie, musi ono jeździć na rowerze i to intensywnie przez 30 minut.

Magdalena Siraga