Co piąty Polak nie wie, że jest zakażony. Eksperci pokazują druzgocące dane

Najnowsze dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH pokazują, że w 2022 roku w Polsce potwierdzono ponad 2,3 tys. nowych zakażeń HIV. W naszym kraju żyje około 20 tys. osób z wirusem HIV. Jednak najbardziej szokujące jest to, że co piąty Polak nie wie o swoim zakażeniu, a 16 proc. pacjentów z diagnozą nie podejmuje leczenia mimo dostępności najnowszych metod terapeutycznych.

Czy HIV można leczyć?

Terapeuta i seksuolog, Michał Pawlęga ze Społecznego Komitetu ds. AIDS wyjaśnił w rozmowie z PAP, że osoby z pozytywnym wynikiem testu na obecność HIV nie podejmują leczenia z wielu powodów. – Są to między innymi strach przed ujawnieniem zakażenia przed innymi pacjentami i personelem medycznym, napięcie spowodowane stygmatyzacją związaną z zakażeniem HIV, niepokój i lęk odnośnie efektów terapii, w tym potencjalnych skutków ubocznych i dalszego życia z wirusem, a w przypadku osób bi- i homoseksualnych - obawy związane z ujawnieniem orientacji seksualnej i byciem rozpoznanym jako osoba nieheteronormatywna – wymienił.

Warto tu wspomnieć, że leczenie HIV w naszym kraju jest skuteczne i w pełni refundowane przez system opieki zdrowotnej. Zgodnie z założeniami programu "Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z HIV na lata 2022-26" dostęp do niego mają zarówno osoby ubezpieczone w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i ci, którzy nie mają ubezpieczenia (m.in. cudzoziemcy). Większość pacjentów stosuje leki doustnie raz dziennie.

Leczenie HIV w Polsce

Jak podkreślił koordynator programu Buddy Polska, Grzegorz Jezierski, "nowoczesne, w pełni dostępne w Polsce leki zasadniczo nie powodują skutków ubocznych i niezwykle rzadko wchodzą w interakcji". - Leczenie jest wygodne w stosowaniu i skuteczne. Najnowocześniejsze preparaty są podawane w postaci domięśniowych iniekcji co dwa miesiące. To znaczna wygoda dla pacjentów, którzy na przykład często podróżują i nie muszą w takiej sytuacji martwić się o przewóz leków. Mimo to mnóstwo osób obawia się terapii – dodał.

Zaletą farmakoterapii zakażenia HIV jest to, że zmniejsza ilość we krwi do poziomu niewykrywalnego za pomocą dostępnych metod diagnostycznych. Leczenie należy podjąć jak najszybciej oraz zaraz po otrzymaniu dodatniego wyniku testu na obecność HIV. Eksperci zwracają uwagę, że od leczącej się osoby zakażonej wirusem HIV nie można się zakazić.

Wsparcie dla osób z HIV

W Polsce działają ośrodki leczenie zakażenia HIV, które zapewniają pacjentom anonimowość, motywują do utrzymania długotrwałej terapii oraz oferują pomoc psychiczną. Od kilku lat Organizacja Buddy Polska pomaga osobom zakażonym. W tym celu utworzyła Społeczny Komitet ds. AIDS, który składa się z kilkunastu wolontariuszy i wolontariuszek żyjących z HIV. Udzielają oni wsparcia nieprofesjonalnego, opartego na własnych doświadczeniach.

Bezpośrednie spotkania z wolontariuszami są organizowane w dużych miastach – w Warszawie, Bydgoszczy, Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu. Dwoje wolontariuszy mieszka za granicą i udziela pomocy w formie online.

Grzegorz Jezierski podkreślił, że łatwiej jest porozmawiać z obcą osobą, która rozumie realia życia z HIV niż z rodziną czy przyjaciółmi. – Osoby zgłaszające się do nas po pomoc bardzo często boją się odrzucenia ze strony najbliższych, a my wolontariusze, doskonale to rozumiemy – dodał.

Wolontariusze Buddy Polska chcą pokazać na własnym przykładzie, że wirus HIV nie powoduje drastycznych zmian. - Żyjemy normalnie, pracujemy normalnie, jesteśmy w związkach, uprawiamy sport. Początek jest trudny, ale potem dla większości osób to tak naprawdę jedna tabletka dziennie i wizyta kontrolna w poradni co kilka miesięcy. Zależy nam, żeby zmotywować zakażone osoby do podjęcia leczenia i do pozostania w nim. Aktywizacja społeczna, zawodowa i gospodarcza wielu tysięcy osób bez wątpienia ma ogromne znaczenie i wymiar społeczny – podsumował Jezierski.

Czy komary przenoszą HIV? Jak przenosi się HIV?

Polacy nie wiedzą, w jaki sposób można zakazić się wirusem HIV. Na temat wirusa HIV istnieje wiele mitów, np. to, że wirusem można zakazić się podając zakażonemu rękę lub myjąc się tym samym mydłem. Często powielanym pytaniem jest również to, czy wirus HIV przenoszony jest przez komary.

- Niektórzy przychodzą i zadają pytanie, czy jak komar przyleci z innego oddziału, to czy może ich zakazić wirusem HIV. Nie może - mówiła w rozmowie z PoradnikZdrowie.pl specjalista chorób zakaźnych dr Aneta Cybula.

Jak zarazić się HIV? Na stronie Ministerstwa Zdrowia można znaleźć informacje, że wirusem HIV można zakazić się poprzez:

• kontakty seksualne (waginalne, analne, oralne) z penetracją oraz stycznością z materiałem potencjalnie zakaźnym (spermą, prejakulatem i wydzieliną z pochwy) bez zastosowania zabezpieczenia (prezerwatywy)
• gdy krew zakażonej osoby trafi do naszego krwiobiegu, np. przez używanie tych samych igieł i strzykawek (ale nie poprzez pocałunki, dotyk, pot, korzystając z tych samych talerzy, sztućców itd.)
• zakażenia wertykalne – matka zakażona HIV może zakazić swoje dziecko w czasie ciąży, porodu lub podczas karmienia piersią.

Anna Tłustochowicz