Bez uprzedzeń i wykluczenia. Ruszyła kampania "Wyprostuj spojrzenie"

Ile wiemy na temat chorób ośrodkowego układu nerwowego? Jak się okazuje - ciągle zbyt mało. Chorzy na depresję, schizofrenię czy epilepsję nadal spotykają się ze stygmatyzacją, są wykluczani z życia towarzyskiego czy zawodowego. Mówimy o niebagatelnej liczbie, bo tylko w Polsce z tymi trzema chorobami mózgu zmaga się niemal 2 miliony osób. Walczą z objawami i skutkami samej choroby, ale też z dyskryminacją, która wynika z braku wiedzy. Organizatorzy kampanii "Wyprostuj spojrzenie" chcą to zmienić.

Czas "wyprostować skrzywione spojrzenie"

Choroby mózgu to narastający problem zdrowotny, który na całym świecie dotyka coraz więcej osób. Tylko w Polsce na depresję choruje 1,2 miliona osób, na epilepsję (padaczkę) około 400 tys., nieco mniej, bo około 385 tys. Polaków mierzy się ze schizofrenią. Wydawałoby się więc, że powinny być one dobrze znane. Nic bardziej mylnego: nadal mało o nich wiemy, a mity, jakie funkcjonują w społeczeństwie, napędzają spiralę stygmatyzacji. Ta z kolei pogłębia problemy, chorzy czują się wykluczeni, często sami zaczynają izolować się od innych.

Odpowiedzią na ten problem jest kampania „Wyprostuj Spojrzenie”, zainicjowana przez fundacje: Nie Widać Po Mnie, działającą na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz EPI-BOHATER, wspierającą chorych na padaczkę. Mecenasem kampanii jest Angelini Pharma Polska. Celem kampanii jest mówienie o chorobach mózgu we właściwy sposób, uzupełnianie wiedzy oraz prostowanie skrzywionego spojrzenia, aby chorzy mogli wyzbyć się wstydu i lęku.

Co wiemy o chorobach mózgu? "Nadal potrzeba edukacji"

W ramach kampanii powstał raport na temat stygmatyzacji chorych z zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego, poprzedzony pierwszym, bardzo szczegółowym badaniem, które dotyczyło poziomu wiedzy Polaków nt. chorób mózgu, a także stereotypów oraz mitów o depresji, schizofrenii i padaczki.

- Obserwacje z wielu ostatnich lat wskazują, że wiedza społeczna o chorobach układu nerwowego w Polsce opiera się w dużej mierze na stereotypach. Rodzi to ogromne wyzwanie, jakim jest uświadamianie społeczeństwa w tym zakresie - mówi prof. dr hab. n. med. Konrad Rejdak, Prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Zdaniem Alicji Lisowskiej, prezeski fundacji EPI-BOHATER, działającej na rzecz zapobiegania wykluczeniu społecznemu osób chorujących na padaczkę, badanie podkreśla potrzebę edukacji, aby poprawić zrozumienie tej choroby i wspierać osoby nią dotknięte. - Ważne jest, aby podjęte działania wspierane były nie tylko przez organizacje pacjentów, ale również przez organy władzy państwowej czy media – mówi Alicja Lisowska. 

Zdaniem prof. dr hab. med. Dominiki Dudek, psychiatry, prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego edukacja to szczególnie ważny temat, ponieważ – jak przypomina – osoby chore są dyskryminowane nie tylko przez członków swojej rodziny, ale też w pracy, miejscach publicznych, a nawet w relacjach ze służbą zdrowia. - Często wynika to z niewystarczającej wiedzy, a co za tym idzie z lęku przed nieznanym – podkreśla.

Zgadza się z tym Urszula Szybowicz, prezes fundacji „Nie Widać Po Mnie”, prowadzącej projekty dotyczące profilaktyki zdrowia psychicznego. Jak wyjaśnia, zgodnie z wynikami ankiety aż 25% respondentów była świadkami sytuacji, w których źle potraktowano osoby z zaburzeniami, a osobiste doświadczenia tego typu miało 4% badanych. - Tymczasem wszelkie przejawy dyskryminacji, a zwłaszcza wykluczenie z grupy, brak szacunku, nieliczenie się ze zdaniem osoby zaburzonej wpływają na proces leczenia, a jednocześnie przyczyniają się do zwiększonego ryzyka nawrotu – ocenia. 

Kampanię honorowym patronatem objęło Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Polskie Towarzystwo Neurologiczne, Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, a także Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Ambasada Włoch.

Pełen raport oraz szczegóły na temat kampanii są dostępne na stronie internetowej https://harmoniamentis.pl/wyprostujspojrzenie/.

Katarzyna Hubicz