Będzie przełom w leczeniu cukrzycy i otyłości? Do gry wchodzi nowy lek

Ma formę zastrzyku i wystarczy go brać raz w tygodniu, by - jak potwierdzają badania - skutecznie kontrolować poziom glukozy we krwi i zmniejszyć wagę nawet o ponad 20 proc. Tirzepatyd - nowy lek dla osób chorujących na cukrzycę typu 2 - zatwierdziła właśnie amerykańska FDA - Agencja ds. Żywności i Leków. Eksperci mają nadzieję, że okaże się on prawdziwym przełomem w leczeniu chorób, uznawanych za epidemie XXI wieku.

Tirzepatyd ma w składzie substancje naśladujące tzw. inkretyny GLP-1 i GIP, czyli produkowane w jelitach hormony. Hormony te pobudzają trzustkę do uwalniania insuliny, która obniża poziom glukozy, a jednocześnie blokują glukagon, który podniósłby jej stężenie, mobilizując jej zapasy zgromadzone w wątrobie. Dzięki temu po posiłku odczuwamy wrażenie sytości.

GLP-1 to również główny składnik innego leku na cukrzycę - semaglutydu. Gdy FDA zatwierdziła go w ubiegłym roku, już wtedy określano go mianem przełomu w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości. Obecnie jednak eksperci sugerują, że dopiero tirzepatyd ma szansę naprawdę zmienić reguły gry.

Tirzepatyd poprawia kontrolę glikemii

Jak wykazały badania kliniczne, tirzepatyd znacznie poprawia kontrolę glikemii. W badaniu SUPRASS-3, w którym uczestniczyło 45 ośrodków z 6 krajów, w tym z Polski, analizowano dane dorosłych z cukrzycą typu 2, wyjściową wartością hemoglobiny glikowanej (HbA1c ) w zakresie 7,0–10,5 proc. i BMI 25 kg/m2 lub wyższym. Nie byli oni wcześniej leczeni insuliną.

Test HbA1c mierzy średni poziom cukru we krwi w okresie 3. miesięcy, a im wyższy poziom HbA1c, tym wyższe jest ryzyko powikłań cukrzycy, takich jak retinopatia, nefropatia, neuropatia i choroby sercowo-naczyniowe.

U chorych na cukrzycę leczonych nowym lekiem w ramach badania klinicznego poziom znacząco się obniżył. Naukowcy poinformowali, że znaczna liczba uczestników, którym przepisano tirzepatyd, osiągnęła HbA1c poniżej 7 procent.

„Przy najwyższej dawce obserwowaliśmy średnie obniżenie HbA1C o 2,0, co jest po prostu niewiarygodne, gdy zaczynali z HbA1c na poziomie 8 procent. Nie widzimy tego w przypadku innych środków, które mamy w tej chwili” – powiedziała w wypowiedzi dla Healthline dr Laurie A. Kane , endokrynolog z Providence Saint John's Health Center w Santa Monica w Kalifornii.

Nowy lek hamuje apetyt i pomaga schudnąć

Naukowcy od dawna wiedzą, że kontrolę glikemii - a więc i konieczność stosowania leków obniżających poziom glukozy we krwi - u osób z cukrzycą typu 2 i nadwagą lub otyłością może zmniejszyć nawet niewielka utrata masy ciała. Bardziej intensywna utrata wagi może znacząco obniżyć hemoglobinę glikowaną. 

Jednak wielu diabetykom, zwłaszcza z dużą nadwagą lub otyłością trudno jest osiągnąć ten cel za pomocą samej diety i ćwiczeń. Właśnie w takich przypadkach pomocny może być tirzepatyd. Badania dowiodły, że lek ten pomaga również zredukować wagę bez znaczącego wzrostu hipoglikemii u osób z cukrzycą typu 2.

Badano również odchudzające działanie leku u osób z nadwagą lub otyłością i z jedną chorobą współistniejącą związaną z masą ciała, z wyjątkiem cukrzycy typu 2.

Badanie trwało 72 tygodnie, a uczestniczyło w nim 2539 ochotników. Część z nich otrzymywała tirzepatyd, część natomiast placebo. Każdy z nich musiał przestrzegać diety o obniżonej kaloryczności i zwiększyć aktywność fizyczną. Lek podawano w trzech dawkach: 5,10,15 mg raz w tygodniu.

W każdej z grup odnotowano znaczący spadek masy ciała. Uczestnicy otrzymujący najwyższą dawkę schudli średnio o 24 kg (22,5 proc. redukcji masy ciała), dawkę 10 mg - średnio 22 kg (21,4 proc. średniej redukcji wagi), a dawkę 5 mg - średnio 16 kg, co dawało średnią redukcję wagi o 16 proc.

Możliwe skutki uboczne

Jak każdy lek, tak i tirzepatyd może powodować działania niepożądane. Z badań wynika, że najczęstszym efektem ubocznym stosowania tego leku są nudności (w zależności od dawki doświadczała ich nawet jedna trzecia grupy). Stosunkowo częste są również biegunki (zdarzały się u nawet 23 proc. uczestników badania), mogą również wystąpić zaparcia i wymioty.

Katarzyna Hubicz