Aspiryna a rak jelita grubego. Sprawdzili, czy popularny lek redukuje ryzyko nawrotu
Narodowe Centrum Onkologiczne w Singapurze przeprowadziło badania kliniczne pod kątem tego czy zażywanie aspiryny przez trzy lata miało wpływ na nawrót raka jelita grubego, czy też nie. Wyniki opublikowano 14 stycznia 2025 roku na łamach The Lancet Gastroenterology & Hepatology. Sprawdzamy szczegóły.
Aspiryna a rak jelita grubego. Niejasne dane i kolejne badania
W 2018 roku brytyjscy naukowcy opublikowali badania, w których wskazali, że zarówno aspiryna jak i kwasy tłuszczowe omega-3 redukują liczbę polipów jelita grubego wśród pacjentów z wysokim ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego. Od tamtej pory niektórzy mogli spoglądać na tego rodzaju farmakologię bardziej przychylnym okiem.
Niemniej musimy pamiętać, że każdy, nawet najprostszy lek bez recepty stosowany często i długotrwale stanowi duże ryzyko dla zdrowia. W dodatku aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy może być silnym alergenem oraz wpływa na procesy krzepnięcia krwi. Jednym słowem nie wolno na własną rękę przeprowadzać żadnych kuracji, czy traktować leku jako remedium na raka.
W najnowszych badaniach naukowcy ponownie wracają do kwestii wpływu stosowania aspiryny w kontekście występowania raka jelita grubego. Powód jest prosty, niejednoznaczne dane na temat wpływu aspiryny na wspomniany rodzaj nowotworu. Stąd w 2009 roku rozpoczęto badanie ASCOLT, którego celem było dostarczenie solidnych i randomizowanych dowodów.
Tak też ostatecznie prace dotarły do fazy 3, a ustalenia opublikowano 14 stycznia na łamach The Lancet Gastroenterology & Hepatology. Należy podkreślić, że były to międzynarodowe, podwójnie zaślepione, randomizowane i kontrolowane placebo badania wykonane w wielu ośrodkach.
Badania ASCOLT, czyli najnowsze ustalenia na temat roli aspiryny w raku jelita grubego
We wspomnianych badaniach, które otrzymały nazwę “Aspiryna po zakończeniu standardowej terapii adiuwantowej raka jelita grubego (ASCOLT)” wzięło udział 1587 osób z 66 różnych ośrodków i 11 krajów.
Naukowcy wzięli pod uwagę chorych na raka jelita grubego, czy rakiem odbytnicy oraz osoby o wysokim ryzyku wystąpienia tych chorób, a także tych, którzy mają za sobą zabieg i co najmniej trzy miesiące chemioterapii.
Następnie uczestników losowo podzielono na dwie grupy. Jedna codziennie otrzymywała 200 mg aspiryny przez trzy lata, a druga w tym samym czasie przyjmowała placebo. Obserwacja wszystkich osób trwała pięć lat. Każda z nich podlegała regularnym wizytom klinicznym i wykonywała zlecone badania obrazowe, a także kolonoskopię w celu sprawdzenia, czy doszło do nawrotu choroby.
Autorzy badań wyjaśniają, że pozyskane wyniki nie wykazały różnicy pomiędzy stosowaniem placebo a aspiryną w kontekście istotności statystycznej. Poniżej szczegóły.
- Pięcioletni wskaźnik przeżycia bez choroby wynoszący u osób przyjmujących aspirynę wynosił 77,0% a w grupie placebo 74,8%.
- Pięcioletni wskaźnik całkowitego przeżycia w grupie z aspiryną wynosił 91,4% a w grupie placebo 88,9%.
Choć wyniki wydawały się korzystne w obu wspomnianych przypadkach, to już przedziały ufności dla współczynników ryzyka ukazały coś innego, otóż ich wynik przekroczył wartość 1. A to w analizie oznacza brak efektu.
“Nieistotne statystycznie”. Co dalej z aspiryną i rakiem jelita grubego?
W uproszczeniu wyniki oznaczają, że zaobserwowane pozytywne trendy nie są istotne statystycznie. Naukowcy wyjaśniają, że istnieje możliwość, że rzeczywisty wpływ aspiryny może wahać się od korzystnego do nieistotnego, a nawet nieznacznie szkodliwego.
Podsumowując badanie ASCOLT jako pierwsze dostarcza randomizowanych dowodów na temat roli aspiryny w profilaktyce nawrotów raka jelita grubego. Skutecznie wykazano, że ten popularny środek wyklucza duże korzyści, niemniej pozostawia możliwość zyskania umiarkowanych efektów być może w odniesieniu do indywidualnych przypadków lub podgrup pacjentów.
Dlatego obecnie trwa analiza biomarkerów, której zadaniem jest określenie przypadków zyskujących korzyści ze stosowania aspiryny. Pod uwagę brani są choćby pacjenci z mutacjami genu PIK3CA lub nadmierną ekspresją COX-2.
Podcasty
Playlisty tematyczne
