46-latek pierwszy na świecie przeszedł przeszczep całego oka. Wśród lekarzy był Polak

W Nowym Jorku miała miejsce pionierska operacja, która przeszła do historii medycyny. Chirurdzy zrealizowali pierwszy na świecie udany przeszczep całego oka wraz z nerwem wzrokowym, oczodołem, powiekami, a nawet częścią twarzy pacjenta. To osiągnięcie, o którym medycyna myślała od wieków, a które do tej pory wydawało się niemożliwe do zrealizowania.

W końcu maja 2023 roku w szpitalu NYU Langone w Nowym Jorku zespół ponad 140 specjalistów, w tym lekarze, pielęgniarki i inni pracownicy służby zdrowia, przeprowadzili pierwszy w historii udany przeszczep całego oka. Wśród nich znalazł się również polski naukowiec, dr Patryk Filipiak. To przełomowe osiągnięcie stanowiło kulminację długich lat badań i przygotowań.

Pierwszy udany przeszczep oka. Dramatyczna historia pacjenta

Pacjentem był Aaron James, który doznał tragicznego wypadku podczas pracy jako monter instalacji wysokiego napięcia. W 2021 roku został porażony prądem o napięciu 7200 woltów, co doprowadziło do poważnych uszkodzeń, w tym utraty lewej ręki, nosa, warg, przednich zębów, lewego policzka i podbródka.

Wskutek intensywnego bólu, z jakim borykał się James, konieczne stało się usunięcie jego lewego oka. W tym czasie dr Eduardo D. Rodriguez wraz ze swoim zespołem, już przygotowując się do operacji transplantacji twarzy pacjenta, zaproponowali przecięcie nerwu wzrokowego jak najbliżej gałki ocznej. Miało to na celu zachowanie nadziei na przyszły, pierwszy w historii, przeszczep całego oka. Dotychczas lekarzom udawało się przeszczepić jedynie rogówkę. Lekarze przewidywali, że w najlepszym wypadku nowe oko może przynieść Jamesowi korzyści estetyczne.

Historyczna operacja przeszczepienia oka

Operacja, która trwała około 21 godzin, była pełna wyzwań. Zespół kierowany przez Eduardo D. Rodrigueza, dyrektora Programu Przeszczepu Twarzy, musiał dokonać przeszczepu nie tylko samego oka, ale także nerwu wzrokowego i innych kluczowych struktur. Dr Patryk Filipiak odegrał kluczową rolę, przeprowadzając badania rezonansem magnetycznym, aby monitorować reakcje mózgu na światło po przeszczepieniu.

Przeszczepy organów od wielu lat stanowią standardowy element medycyny, jednak z jednym wyjątkiem - do tej pory nikt nie dokonał skutecznego przeszczepu całego oka. - Realizacja tego zabiegu jest znaczącym wydarzeniem. To coś, o czym lekarze marzyli przez stulecia, ale co do tej pory nie zostało osiągnięte - zaznacza dr Eduardo Rodriguez, specjalista chirurgii plastycznej.

Wielki sukces lekarzy. Wśród nich był Polak

Chociaż po operacji Aaron James nie odzyskał wzroku, przeszczepiony organ wykazał znaczące oznaki zdrowia, w tym dobrze funkcjonujące naczynia krwionośne i obiecująco wyglądającą siatkówkę. Osiągnięcie to otwiera nowe perspektywy w dziedzinie medycyny, dając nadzieję na przyszłe przywrócenie wzroku przy użyciu innowacyjnych metod.

Dr Oren Tepper, szef programu operacji twarzoczaszkowych w szpitalu Montefiore, podkreślił znaczenie tego wydarzenia w medycynie. Możliwość przywrócenia funkcjonowania nerwu wzrokowego, nawet w ograniczonym zakresie, może być przełomem dla pacjentów, którzy stracili oko w wyniku urazu lub choroby.

Ta operacja stanowi kamień milowy w dziedzinie transplantologii i chirurgii rekonstrukcyjnej, otwierając drzwi do nowych możliwości leczenia i poprawy jakości życia wielu pacjentów na całym świecie.

Romana Makówka