3 dni bez smartfona? Sprawdź, jak zareaguje twój mózg
72 godziny bez komórki. Potrafisz to sobie jeszcze w ogóle wyobrazić? Właśnie na tym polegał eksperyment, który przeprowadziła grupa niemieckich psychiatrów i ekspertów od ludzkich zachowań. Myślisz, że mózg badanych był zachwycony? Niekoniecznie, chociaż w tak krótkim czasie zachodziły w nim wyraźne zmiany.
Otwierasz oczy i natychmiast sprawdzasz, co tam nowego w telefonie? Jego ekran to w zasadzie ostatnie, co widzisz przed zaśnięciem? Możesz mieć problem, a ewentualny detoks od smartfona może okazać się trudniejszy niż sądzisz.
Całkiem możliwe, że twoja komórka ma już wpływ na nastrój, zachowanie czy decyzje, niezależnie od tego, co się na niej wyświetla.
Tak przynajmniej wynika z badań naukowców z Uniwersytetów w Heidelbergu, Kolonii i Mannheim, opublikowanych w czasopiśmie "Computers in Human Behavior".
Smartfony a zmiany w mózgu - tak wyglądało badanie
To nie był taki pełny detoks. Eksperyment, który trwał 72 godziny, polegał na obserwacji pracy mózgu bez smartfona młodych dorosłych w wieku od 18 do 30 lat, którzy regularnie używają tego narzędzia.
Uczestnicy zostali poproszeni o ograniczenie korzystania z telefonów do niezbędnych czynności, takich jak praca, codzienne obowiązki i komunikacja z rodziną lub partnerem.
Z analizy na podstawie testów psychologicznych i badań przesiewowych wykluczono osoby z wyraźnymi problemami fizycznymi, psychologicznymi i społecznymi, związanymi z używaniem smartfonów i gier komputerowych. W badaniu nie uczestniczyły też osoby z problemami ze zdrowiem psychicznym.
Obserwacji poddano przeciętnych użytkowników komórek w tej grupie wiekowej. Przeprowadzono testy i wykonano skany ich mózgów (za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego) przed odstawieniem telefonu i po nim. Jest różnica!
Zobacz także: budowa mózgu
Efekt odstawienia telefonu komórkowego - zmiany jak w uzależnieniach
Kwestionariusze, które wypełniali uczestnicy badania, miały na celu ocenę ich nastroju, emocjonalnych potrzeb i nawyków związanych ze smartfonami.
Podczas trzech dni eksperymentu naukowcy przeprowadzali kolejne testy psychologiczne i skanowali mózgi uczestników za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI).
Ostatnie badanie przeprowadzono już po zakończeniu 72-godzinnego okresu częściowej abstynencji od smartfonów. Okazało się, że ograniczenie korzystania ze smartfonów prowadzi do zmian w aktywności mózgu w obszarach związanych z dopaminą i serotoniną – neuroprzekaźnikami, które regulują nastrój, emocje, a także uzależnienia.
Naukowcy twierdzą, że ograniczenie korzystania ze smartfonów przypomina odstawienie substancji uzależniających. U osób intensywnie korzystających ze smartfonów, jak i u tych, którzy używali ich w sposób umiarkowany, zdarzały się nawet objawy "głodu", jak np. po odstawieniu alkoholu.
Nadużywanie smartfonów - to naprawdę szkodzi, zmiany w mózgu
Termin "uzależnienie od smartfonów" jest nadal przedmiotem debaty, a niektórzy eksperci są ostrożni w stawianiu diagnoz, tłumacząc, że przedwcześnie interpretujemy niedokładny obraz złożonych aspektów emocjonalnych, psychicznych i społecznych związanych z nadużywaniem telefonów komórkowych. Wyniki kolejnych badań z zakresu neurobiologii dają nam jednak wyraźne sygnały ostrzegawcze.
Nim uczeni dojdą do ostatecznych wniosków, daj sobie szansę i spraw, by rozdzielenie z komórką pewnego dnia nie było dramatem.
Rozumiejąc, że wszystko w nadmiarze szkodzi, spróbuj:
- regularnie ograniczać korzystanie ze smartfona - może to być jeden dzień w tygodniu, weekend, a nawet kilka godzin dziennie,
- trzymać się limitu czasu korzystania z komórki: skorzystaj z funkcji wbudowanych w smartfony, które pozwalają na ustawienie limitów czasu dla poszczególnych aplikacji,
- znaleźć alternatywne aktywności: zamiast sięgać po telefon w wolnej chwili, wyjdź na spacer, porozmawiaj z kimś twarzą w twarz, znajdź sobie hobby w realu,
- być obecnym: podczas spotkań z rodziną i przyjaciółmi odłóż telefon na bok i skup się na interakcji z nimi,
- zadbać o higienę snu: unikaj korzystania ze smartfona przed snem, aby poprawić jego jakość.
Podcasty
Playlisty tematyczne
