Płukanie zatok - czym i jak płukać zatoki? Jak zrobić roztwór do płukania zatok w domu?

2024-03-08 15:36

Płukanie zatok w domu jest sprawdzonym sposobem na zapalenie zatok, katar czy wysuszoną śluzówkę nosa. Irygację stosuje się zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Domowe płukanie zatok można wykonać samodzielnie przy pomocy specjalnych zestawów dostępnych w aptece. Co daje płukanie zatok? Czy płukanie zatok boli? Czym przepłukać zatoki? Wyjaśniamy też, jak płukać zatoki w domu krok po kroku.

Płukanie zatok - czym i jak płukać zatoki? Jak zrobić roztwór do płukania zatok w domu?
Autor: Getty Images Płukanie zatok - czym i jak płukać zatoki? Jak zrobić roztwór do płukania zatok w domu?

Spis treści

  1. Płukanie zatok. Jak wygląda oczyszczanie zatok?
  2. Płukanie zatok - wskazania
  3. Czym płukać zatoki w domu?
  4. Czy płukanie zatok pomaga? Co daje domowa irygacja?
  5. Czy płukanie zatok boli?
  6. Płukanie zatok - skutki uboczne. Czy płukanie zatok może zaszkodzić?
  7. Czym płukać zatoki w domu?
  8. Płukanie zatok solą fizjologiczną czy kuchenną?
  9. Jak zrobić roztwór do płukania zatok?
  10. Jak płukać zatoki w domu? Irygacja zatok krok po kroku
  11. Jak często płukać zatoki?
  12. Czyszczenie zatok w domu - kiedy przestać?

Płukanie zatok. Jak wygląda oczyszczanie zatok?

Płukanie zatok w domu pozwala na oczyszczenie nosa i zatok z nadmiernej wydzieliny i zanieczyszczeń, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Domowe płukanie zatok jest bezpieczne i nieskomplikowane - do jego wykonania można użyć gotowych zestawów do płukania zatok, które można kupić w każdej aptece.

Domowe sposoby na ból zatok

Płukanie zatok - wskazania

Domowe płukanie zatok można wykonać w przypadku przewlekłego zapalenia zatok przynosowych, kataru (na tle alergicznym lub w przebiegu przeziębienia czy innej infekcji).

Płukanie zatok w domu mogą wykonać także osoby, które przewlekle stosują leki donosowe (aby odbudować śluzówkę), przebywają w nadmiernie ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach. Irygacja zatok jest wskazana także przed i po zabiegach chirurgicznych nosa i zatok, jak również profilaktycznie - dla utrzymania higieny nosa i zatok.

Płukanie zatok w domu - przeciwwskazania

  • całkowita blokada przegrody nosowej;
  • infekcje ucha;
  • nadwrażliwość na chlorek sodu.

Płukanie zatok u laryngologa czy w domu?

Irygacja zatok to prosty i stosunkowo bezpieczny zabieg, który bez problemu można przeprowadzić w domu. Nie wymaga ona specjalistycznych przygotować ani umiejętności. Należy ją jedynie wykonać zgodnie z określonymi zasadami. Dodatkowym ułatwieniem może być użycie gotowego zestawu do płukania zatok.

Pacjenci, którzy mają obawy związane z wykonaniem tego zabiegu, mogą zgłosić się do lekarza laryngologa. Ta procedura u specjalisty ma inny przebieg. Może on zastosować leki, które ułatwiają dojście do zatkanych zatok. Zabieg polega na zaaplikowaniu do przewodu nosowego po jednej stronie płynu o właściwościach przeciwzapalnych i antyseptycznych. W kolejnym kroku wprowadza się do drugiej dziurki ssak medyczny, który służy do odciągania wydzieliny.

Czym płukać zatoki w domu?

Istnieje wiele przyrządów, za pomocą których można wykonać płukanie zatok w domu, takich jak:

  • mała butelka po wodzie mineralnej z dzióbkiem;
  • gruszka do nosa;
  • aspirator do nosa;
  • czajniczek (dzbaneczek) do płukania nosa i zatok z wydłużoną szyjką, który jest podobny do imbryczka do parzenia herbaty. W zestawie znajduje się także miarka do soli;
  • zestaw do płukania nosa i zatok, który składa się ze specjalnej butelki do płukania nosa i zatok oraz kompletu saszetek, które zawierają chlorek sodu, przeznaczony do sporządzenia wodnego roztworu (soli fizjologicznej). 

Płukanie nosa i zatok u dzieci zaleca się wykonać za pomocą aspiratora lub gruszki.

Czy płukanie zatok pomaga? Co daje domowa irygacja?

Płukanie zatok ma za zadanie oczyścić zatoki, czyli usunąć zalegającą w nich wydzielinę oraz przywrócić na właściwie tory transport śluzowo-rzęskowy. Jakie korzyści daje jeszcze domowa irygacja? Warto ją stosować, ponieważ wspomaga leczenie zarówno ostrych, jak i przewlekłych stanów zapalnych błony śluzowej zatok. Stanowi także duże wsparcie w leczeniu przeziębień i zapobieganiu im oraz w przebiegu alergii, a także w procesie gojenia się i regeneracji po operacjach nosa.

Czytaj też: Jak szybko wyleczyć katar

Czy płukanie zatok boli?

Płukanie zatok nie należy do przyjemnych i komfortowych zabiegów. Na początku irygacji można jedynie doświadczyć nieprzyjemnego uczucia szczypania, szczególne, gdy do zabiegu użyje się roztworu wody z solą. A tak to nie przysparza pacjentowi dodatkowego bólu.

Ponadto ta procedura jest bezpieczna i z czasem przynosi uczucie ulgi – ten rezultat zależy od tego, jak często wykonywany jest zabieg.

Płukanie zatok - skutki uboczne. Czy płukanie zatok może zaszkodzić?

Płukanie zatok uchodzi za bezpieczny zabieg zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. Wykonywanie tej procedury zgodnie z zasadami pozwoli na uniknięcie wystąpienia długotrwałych skutków ubocznych. Może dojść do krótkotrwałych działań niepożądanych. Wśród tych symptomów wymienia się m.in. pieczenie w jamie nosowej, podrażnienie śluzówek nosa, uczucie zatkanego ucha, nieprzyjemne uczucie wewnętrznego rozpierania oraz krwawienie z nosa.

Czym płukać zatoki w domu?

Jednak najlepiej kupić gotowy roztwór soli fizjologicznej 0,9% w aptece, ponieważ wtedy ma się pewność, że jest on sterylny. Płukanie zatok solą fizjologiczną sprawi, że nos i zatoki zostaną oczyszczone z zalegającej wydzieliny i nawilżone. 

Do płukania zatok w domu stosuje się słoną wodę (0,9% roztwór chlorku sodu) w temperaturze ciała.

Czytaj też: Domowe sposoby na przeziębienie

Płukanie zatok solą fizjologiczną czy kuchenną?

Aby przygotować w domu roztwór do płukania zatok, potrzebne są dwa składniki: sól fizjologiczna i konieczne przegotowana woda. Należy użyć soli fizjologicznej, ponieważ jest łagodniejsza dla błon śluzowych w porównaniu ze zwykłą solą kuchenną.

Sól fizjologiczną można zastąpić wodą morską, która da taki sam efekt.

Jak zrobić roztwór do płukania zatok?

Należy połączyć chlorek sodu, czyli sól (może być zwykła spożywcza lub morska), i letnią (ok. 37 st. C), przegotowaną wodę  proporcjach pół płaskiej łyżeczki soli na 1/2 litra wody.

Jak płukać zatoki w domu? Irygacja zatok krok po kroku

  1. Nachyl się nad zlewem i lekko przechyl głowę na prawy bok, tak aby ucho dotykało ramienia. Prawy otwór nosowy powinien być skierowany w dół, a lewy - ku górze.
  2. Włóż końcówkę butelki, gruszki lub czajniczka do lewego otworu nosa, nie głębiej niż na 1–2 cm
  3. Powoli przechyl butelkę, by płynęła woda. W tym momencie przestań oddychać przez nos, a zacznij przez usta. Płyn powinien przepłynąć przez drogi i zatoki nosowe, a następnie wypłynąć drugim otworem nosa. Jeśli resztki płynu wpadną do ust, nie należy ich połykać, tylko wypluć.
  4. Po wypłukaniu jednego otworu nosowego można przystąpić do płukania drugiego. Po zakończeniu płukania zatok sprzęt do irygacji należy przemyć i osuszyć.
  5. Po przepłukaniu zatok spuść głowę w dół i delikatnie i dokładnie wydmuchaj nos, by pozbyć się pozostałości wody i śluzu. Jest to bardzo ważne, ponieważ pozwala zapobiec dostaniu się wody do uszu. Cała czynność - włącznie z przygotowaniem roztworu - powinna zająć kilka minut.

Istnieją jeszcze dwie inne metody płukania zatok w domu, ale są znacznie trudniejsze. Metoda pierwsza w początkowym etapie nie różni się od tradycyjnego płukania zatok - również należy wlać roztwór soli do otworu nosa. Jednak w momencie, gdy przelewa się on z jednej dziurki nosa do drugiej, należy go wciągnąć do ust i wypluć. Druga metoda jest jeszcze trudniejsza i polega na pobraniu wody z solą ustami, a następnie wypluciu ją nosem.

Jak często płukać zatoki?

W walce z infekcją można stosować irygację zatok dwa razy dziennie w celu złagodzenia objawów lub zgodnie z zaleceniami lekarza. Płukanie zatok można także traktować jako zabieg profilaktyczny w przypadku nawracającego kataru lub alergii. Wystarczy ten zabieg wówczas przeprowadzać dwa lub trzy razy w tygodniu.

Czyszczenie zatok w domu - kiedy przestać?

Jeśli podczas płukania zatok pojawi się ból głowy, oznacza to, że zatoki powoli zostają udrożnione, a nieprzyjemne dolegliwości powinny minąć. Z kolei uczucie strzykania w uszach oznacza zmianę ciśnienia w trąbce Eustachiusza. Wtedy nie należy zbyt mocno wydmuchiwać nosa.

Zabieg czyszczenia zatok należy przerwać wtedy, gdy pojawi się:

  • pieczenie nosa,
  • szczypanie w nosie,
  • krwawienie z nosa,
  • uczucie pełności w uszach.