Dieta niskobiałkowa - zasady. Co można jeść na diecie niskoproteinowej?

2014-06-11 9:23

Dieta niskobiałkowa to dieta lecznicza, która jest przeznaczona przede wszystkim dla osób zmagających się z niewydolnością nerek i wątroby. Dieta niskobiałkowa jest także metodą leczenia schorzeń, w przebiegu których dochodzi do zakłócenia metabolizmu aminokwasów, np. fenyloketonurii. Na czym polega dieta niskobiałkowa? Co można jeść? Jakie produkty są zakazane?

Dieta niskobiałkowa - zasady. Co można jeść na diecie niskoproteinowej?
Autor: Thinkstockphotos.com Dieta niskobiałkowa - zasady. Co można jeść na diecie niskoproteinowej?

Dieta niskobiałkowa to dieta lecznicza, która polega na ograniczeniu produktów białkowych w diecie. Jej celem jest zapobieganie nadmiernemu wytwarzaniu toksycznych dla organizmu produktów przemiany białkowej, które uszkadzają narządy i doprowadzają do ich dysfunkcji.

Dieta niskobiałkowa – dla kogo jest przeznaczona?

Dieta niskobiałkowa jest przeznaczona dla osób zmagających się ze niewydolnością nerek i wątroby. Należy ją stosować także w przebiegu chorób trzustki, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Jest niezbędna także w przypadku fenyloketonurii – choroby metabolicznej, w przebiegu której dochodzi do gromadzenia się fenyloalaniny (rodzaj aminokwasu) w organizmie, oraz tyrozynemii (przyczyną choroby jest niedobór enzymu, który uczestniczy w przemianie białka) i innych chorób metabolicznych, których istotą jest nieprawidłowy metabolizm aminokwasów.

Dieta niskobiałkowa – zasady

W diecie niskobiałkowej obowiązuje jedna zasada: należy ograniczyć produkty zawierające białko w diecie, przy czym ilość tego składnika musi być ograniczona w stopniu zależnym od jego tolerancji przez organizm chorego. Przyjmuje się, że ilość białka w diecie nie powinna przekraczać 40-50 g na dobę. Wyjątkiem jest zaawansowana niewydolność nerek lub wątroby, w przebiegu których ograniczenia tego składnika odżywczego są dużo większe (poniżej 20-30 g/dobę). Ważne jest także to, aby dostarczane białko było pełnowartościowe, tzn. pochodzenia zwierzęcego (powinno ono stanowić 75 proc. dostarczanego białka).

Polecamy
jesz co lubisz kulinaria

Autor: Time S.A

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci jeść zdrowo i smacznie, nawet gdy lekarz zalecił Ci dietę leczniczą. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online od Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się profesjonalnie skomponowanym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Węglowodany są dobrze tolerowane przez osoby, które muszą być na diecie niskobiałkowej, w związku z tym nie ma potrzeby ich ograniczania. Należy jedynie pamiętać, że prawidłowo powinno się spożyć ok. 300 g węglowodanów na dobę. Z kolei dobowa ilość tłuszczu (tego „dobrego” - roślinnego lub rybiego) nie powinna przekraczać 25 proc. dobowego zapotrzebowania energetycznego. Ich ilość powinna zostać ograniczona w przypadku chorób trzustki lub jeśli taką decyzję podejmie lekarz. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne dla osób z prawidłową masą ciała wynosi ok. 2400 kcal.

W związku z tym, że w diecie niskobiałkowej ograniczonemu spożyciu ulega wapń, witamina D, która jest niezbędna do przyswajania wapnia, i żelazo, wskazana jest suplementacja tych pierwiastków. Można także wprowadzić do jadłospisu inne produkty, które je zawierają.

Oblicz swoje dzienne zapotrzebowanie na kalorie

Zdaniem eksperta: Ile powinien ważyć człowiek?

Dieta niskobiałkowa - produkty zalecane i zabronione

W diecie tej stosowane rodzaje produktów i ich ilości muszą być ściśle zgodne z podanymi w przyjętej dziennej racji pokarmowej, w przeciwnym razie ilość białka może ulec niekorzystnej a nawet niebezpiecznej dla zdrowia zmianie.

PRODUKTY ZALECANE PRODUKTY ZAKAZANE
Produkty zbożowe
  • czerstwe pieczywo specjalne bezbiałkowe
  • skrobia pszenna
  • skrobia ziemniaczana
  • zwykłe pieczywo
  • wszystkie kasze i mąki z wyjątkiemmąki ziemniaczanej
Mleko i produkty mleczne
  • mleko słodkie i zsiadłe 2%
  • jogurt
  • kefir
  • chudy lub półtłusty biały ser
  • sery żółte i topione
  • sery pleśniowe
  • Feta
  • serki typu Fromage
Jajka
  • gotowane na miękko
  • w koszulkach
  • ścięte na parze w formie jajecznicy
ilość wg racji pokarmowej
    • Gotowane na twardo
    • smażone w tradycyjny sposób
    Mięso, wędliny, ryby
    • mięso i wędliny chude
    • ryby chude, tłuste morskie
    rodzaj i ilość tych produktów – ściśle według dziennej racji pokarmowej
      • mięsa tłuste: baranina,wieprzowina,gęsi, kaczki
      • wędliny tłuste i podrobowe
      • pasztety
      • mięsa peklowane
      • konserwy mięsne i rybne
      • ryby wędzone
      • owoce morza
      Tłuszcze
      • margaryny miękkie
      • oleje roślinne: rzepakowy,oliwa z oliwek, sojowy, słonecznikowy, kukurydziany
      • śmietana
      • smalec
      • słonina
      • boczek i łój
      • margaryny twarde
      Warzywa bogate w karoten: marchew, dynia, pomidory, a także zielona sałata, szpinak, szparagi, botwina, cykoria, papryka, selery, pietruszka, koperek, kukurydza, cebula, czosnek, ziemniaki tylko gotwane w całości lub purée te z zasmażką lub konserwowane octem, ziemniaki smażone (np. w postaci frytek), ogórki kiszone, kapusta kiszona,
      Owoce bogate w witaminę C: cytrusowe, jagodowe, winogrona, jabłka, brzoskwinie, morele, wiśnie, śliwki czereśnie, gruszki
      Rośliny strączkowe - wszystkie
      Słodycze i przekąski chałwa, czekolada, słodycze zawierające tłuszcz, kakao, orzechy
      Przyprawy łagodne, np. koper, słodka papryka, sól (według zaleceń lekarza) ocet, curry, ostra papryka, musztarda, maggi
      Sosy łagodne ostre na zasmażkach, na mocnych i tłustych wywarach mięsnych lub z kości, z mąką
      Zupy zupy zagęszczone skrobia pszenną lub ziemniaczaną kapuśniak, ogórkowa, grzybowa
      Napoje herbata, kawa (w ograniczonych ilościach i za pozwoleniem lekarza) kakao, napoje alkoholowe, płynna czekolada
      Inne

      niektóre syropy lecznicze, tabletki (białko znajduje się polewach tabletkowych) i niektóre sztuczne słodziki (należy sprawdzić skład)

      Źródło: Podstawy naukowe żywienia w szpitalach, pod. red. Jarosz M., wyd. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2001.