Uszkodzenie ŚCIĘGNA ACHILLESA - przyczyny i leczenie

Uszkodzenie ścięgna Achillesa może być następstwem intensywnych ćwiczeń bez wcześniejszej rozgrzewki. Uraz bardzo boli i wymaga długiej rehabilitacji.  

Spis treści

1. Najczęstsze przyczyny uszkodzenia ścięgna Achillesa
2. Czasem do leczenia ścięgna Achillesa wystarczy maść i okłady
3. Gdy konieczny jest gips lub operacja ścięgna Achillesa

Mięśnie brzuchaty oraz płaszczkowaty łydki łączą się z kością piętową za pośrednictwem ścięgna piętowego, zwanego ścięgnem Achillesa. To największe i najmocniejsze ścięgno człowieka – wytrzymuje obciążenie aż do 350 kg. Dzięki niemu możemy zginać stopy, wspinać się na palce, biegać lub skakać. Niestety, ścięgno Achillesa często ulega uszkodzeniu. Wtedy pojawia się ból, opuchlizna i zwykle potrzebna jest interwencja lekarza.

Najczęstsze przyczyny uszkodzenia ścięgna Achillesa

Do urazów ścięgna Achillesa dochodzi najczęściej u mężczyzn około 40. roku życia. Dlaczego? Kiedy nadchodzi kryzys wieku średniego, chcą zazwyczaj udowodnić sobie i wszystkim wokół, że nadal cieszą się świetną formą. Tymczasem trening, który problemu, teraz może okazać się ponad siły. Dzieje sie tak, bo wraz z wiekiem struktura mięśniowo-ścięgnista staje się coraz gorzej ukrwiona. To skutkuje mniejszą wytrzymałością ścięgna Achillesa.

Poza tym z upływem lat zazwyczaj zwiększa się waga, a więc także obciążenie ścięgna. Wystarczy mocne spięcie mięśni bez wcześniejszej rozgrzewki i nieszczęście gotowe. Problemy ze ścięgnem piętowym mają również zawodowi sportowcy – zmniejszeniu wytrzymałości ścięgna Achillesa sprzyja bowiem bardzo rozwinięta muskulatura. Nie ustrzegą się ich także osoby stosujące niedozwolone środki przyśpieszające wzrost masy mięśniowej, bo sterydy wpływają niekorzystnie na strukturę ścięgien.

Nie bez znaczenia jest też rodzaj obuwia, w jakim chodzimy. Do uszkodzenia ścięgna Achillesa dochodzi, kiedy nosisz niewygodne pantofle z twardym zapiętkiem. Jest to możliwe zwłaszcza u osób, których kość piętowa ma nieco inny kształt – jest szpiczasta, a nie zaokrąglona (tzw. ostroga Haglunda). W tej sytuacji niewygodny but dociska do kości kaletkę znajdującą się między piętą a ścięgnem Achillesa. W kaletce tworzy się stan zapalny, który z czasem przenosi się na ścięgno.

Czasem do leczenia ścięgna Achillesa wystarczy maść i okłady

Przyczyną zapalenia ścięgna lub ościęgnej, czyli błony otaczającej ścięgno, oprócz niewygodnych butów może być uraz zewnętrzny albo przeciążenie. Zwykle wtedy pojawia się ból, obrzęk i rumień. W takiej sytuacji pomaga unieruchomienie nogi bandażem elastycznym oraz stosowanie zimnych okładów, które po 2–3 dniach trzeba zamienić na ciepłe (w ten sposób działasz przeciwzapalnie). Trzy razy dziennie dobrze jest smarować łydkę niesterydowymi maściami lub żelami przeciwzapalnymi.

Oczywiście warunkiem dojścia do zdrowia po uszkodzeniu ścięgna Achillesa jest zaprzestanie treningów i odciążanie chorej nogi. W przeciwnym razie zapalenie przejdzie w stan przewlekły i przy każdym ruchu nogą będzie słychać wyraźne chrobotanie. Wtedy konieczne mogą się okazać fizykoterapia, kinezyterapia, unieruchomienie w gipsie lub ortezie (specjalnym aparacie ortopedycznym), a czasami nawet operacja.

Gdy konieczny jest gips lub operacja ścięgna Achillesa

Nagłe oraz zbyt intensywne napięcie mięśnia albo bezpośredni uraz (np. kopnięcie) może doprowadzić do naderwania lub całkowitego zerwania ścięgna Achillesa. Dzieje się tak szczególnie u osób, u których i tak jest ono już osłabione wcześniejszymi urazami. Do zerwania dochodzi zazwyczaj ok. 5 cm nad guzem piętowym. Pojawia się wtedy nagły ból, obrzęk i krwiak. Nie możemy zrobić kroku ani stanąć na palcach. Przy naderwaniu te czynności są możliwe do wykonania, ale wiążą się z bardzo dużym bólem.

W takiej sytuacji trzeba jak najszybciej jechać do lekarza. Jeśli nie ma pewności, czy ścięgno jest zerwane całkowicie, czy tylko naderwane, wykona on badanie USG. Jeżeli ścięgno jest tylko naderwane, czasami obywa się bez operacji. Niewielkie naderwanie zrośnie się po kilku tygodniach noszenia gipsu lub ortezy. Przy zerwanym ścięgnie konieczna jest operacja zszycia, którą wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Następnie przez sześć tygodni noga jest unieruchomiona w gipsie, a później przez cztery tygodnie trzeba przychodzić na rehabilitację. Po upływie tego czasu można wrócić do normalnej aktywności, a nawet uprawiać sport – amatorsko, bo zawodowi sportowcy mogą mieć już pewne problemy.