Duszność - przyczyny. Co powoduje duszności?

Duszność - spoczynkowa, wysiłkowa i inne - to dolegliwość, której przyczyny szukamy zwykle w schorzeniach układu oddechowego i krwionośnego. W niektórych przypadkach duszności mogą świadczyć o bardzo poważnej, zagrażające życiu chorobie, dlatego nie można ich lekceważyć. Sprawdź, co powoduje duszności.

Spis treści

1. Duszność - przyczyny (przebieg ostry)
2. Duszność - przyczyny (przebieg podostry)
3. Duszność - przyczyny (przebieg przewlekły)

Duszność to uczucie nieprzyjemnego lub niekomfortowego oddychania. W zależności od przyczyny może być odczuwana i opisywana w bardzo różny sposób.

Duszność - przyczyny (przebieg ostry)

Duszność może mieć przebieg ostry, tzn. wystąpić w ciągu kilku minut. Wówczas jej przyczynami mogą być:

• odma opłucnowa - pojawiają się min. nagły, ostry ból w klatce piersiowej, przyspieszenie oddechu (tachypnoe), bladość, sinica, suchy kaszel
• zatorowość płucna - objawia się nagłym ostrym bólem w klatce piersiowej, przyspieszeniem oddechu i akcji serca, a szybko narastające duszności towarzyszy sinica ciała
• astma, obturacja lub reaktywna choroba dróg oddechowych - charakterystyczny jest świszczący oddech lub trudności w oddychaniu, które pojawiają się spontanicznie lub po ekspozycji na określony bodziec (alergen, zakażenie dróg oddechowych, zimno, wysiłek)
• ciało obce - pojawia się nagły kaszel lub świst podczas wdechu, bez zakażenia dróg oddechowych lub objawów ogólnych. Zwykle dotyczy małego dziecka

Najczęstsze przyczyny duszności to astma oskrzelowa, zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroba niedokrwienna serca

Duszność - przyczyny (przebieg podostry)

Duszność może mieć przebieg podostry, tzn. występuje w ciągu kilku godzin lub dni. Wówczas jej przyczynami mogą być:

• zapalenie płuc - pojawiają się m.in. gorączka, kaszel, niekiedy ból w klatce piersiowej i trzeszczenia w klatce piersiowej
• zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc - charakterystyczny jest kaszel suchy lub wilgotny, wykorzystywanie dodatkowych mięśni oddechowych lub tzw. oddech przez zasznurowane usta
• choroba wieńcowa - pojawia się ból zamostkowy promieniujący ramienia lub szczęki, często wyzwalany przez wysiłek fizyczny (duszność powysiłkowa)
• wysięk do osierdzia lub tamponada - pojawiają się duszność spoczynkowa, szybka akcją serca i oddech

Duszność - przyczyny (przebieg przewlekły)

Duszność może mieć przebieg przewlekły, tzn. występuje w ciągu kilku godzin lub lat. Wówczas jej przyczynami mogą być:

• obturacyjna choroba płuc- trudności z oddychaniem przy wysiłku, potem także w czasie spoczynku, kaszel i odkrztuszanie plwociny, głównie rano, po zetknięciu się z chłodnym powietrzem
• choroba śródmiąższowa płuc - duszność, przewlekły suchy (nieproduktywny) kaszel, krwioplucie
• płyn w jamie opłucnej - charakterystyczna jest duszność pojawiająca się przy przyjęciu przez chorego pozycji leżącej
• niewydolność serca - pojawiają się trzeszczenia w klatce piersiowej, poszerzenie żył szyjnych, obrzęki. Duszność pojawia się w pozycji leżącej lub 1-2 godz. po zaśnięciu (napadowa duszność nocna)
• stabilna choroba wieńcowa - pojawia się ból zamostkowy promieniujący ramienia lub szczęki, często wyzwalany przez wysiłek fizyczny
• niedokrwistość - duszność - początkowo spoczynkowa, później wysiłkowa
• brak aktywności fizycznej - duszność występuje jedynie przy wysiłku u osób prowadzących siedzący tryb życia

• toksyczne uszkodzenie dróg oddechowych (np. inhalacja chloru, siarkowodoru) - duszność pojawia się nagle po kontakcie chemikaliami i innymi toksycznymi środkami. Zwykle występuje u osób narażonych na taki kontakt ze względu na wykonywany zawód lub po niewłaściwym zastosowaniu środków czyszczących
• niestabilna dławica piersiowa lub zawał serca - pojawia się ból zamostkowy, który promieniuje do ramienia lub szczęki, szczególnie u pacjentów z czynnikami ryzyka choroby niedokrwiennej serca
• zaburzenia czynności lub pęknięcie mięśnia brodawkowatego - charakterystyczny jest nagły ból w klatce piersiowej, objawy niewydolności serca, szczególnie u pacjentów z uprzednio przebytym zawalem serca
• niewydolność serca - pojawiają się trzeszczenia w klatce piersiowej, poszerzenie żył szyjnych, obrzęki. Duszność pojawia się w pozycji leżącej lub 1-2 godz. po zaśnięciu (napadowa duszność nocna)
• porażenie przepony - występuje nagle po urazie uszkadzającym nerw przeponowy. Wówczas pojawia się często pojawia się duszność w pozycji leżącej
• zaburzenia lękowe - hiperwentylacja - duszność często towarzyszy pobudzeniu psychoruchowemu. Ponadto pojawiają się parestezje (mrowienie, drętwienie) w obrębie palców lub wokół ust

Bibliografia:

1. The Merck manual. Objawy kliniczne: praktyczny przewodnik diagnostyki i terapii, pod. red. Porter R., Kaplan J., Homeier B., Wrocław 2010

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Monika Majewska