Bielactwo: przyczyny, objawy, leczenie

Bielactwo to nie tyle choroba, co defekt skóry, polegający na braku pigmentu w skórze, włosach i tęczówce oczu. Brak melaniny nie powoduje u chorego bólu, a jedynie rozprzestrzeniające się białe plamy, często o ciemnych brzegach. Co powoduje bielactwo i jak sobie radzić z białymi plamami na skórze?

Spis treści

1. Bielactwo: przyczyny
2. Bielactwo: objawy
3. Bielactwo: leczenie
4. Porady ekspertów

Bielactwo, czyli albinizm, może występować od urodzenia (bielactwo wrodzone) albo objawić się później (bielactwo nabyte). Melanina to grupa pigmentów produkowanych przez melanocyty i odpowiadająca za karnację skóry i kolor oczu oraz włosów - im jej więcej tym te są ciemniejsze.

Bielactwo: przyczyny

Dlaczego w niektórych organizmach produkcja pigmentu jest zachwiana i jest go za mało? Przypuszcza się, że czynnikiem powodującym powstanie bielactwa jest zaburzenie mechanizmu odpornościowego, a także dziedziczność.

Ryzyko zachorowania na bielactwo (chorobę skóry) wzrasta też u osób ze schorzeniami tarczycy oraz cukrzycą.

Bielactwo nie boli - dotknięty tym schorzeniem człowiek funkcjonuje normalnie, jedyną niedogodnością są pojawiające się na skórze charakterystyczne białe plamy. Plamy te bardzo często mają brzegi o ciemnym zabarwieniu. Szczególnie rzucają się w oczy przy śniadej cerze. Plamy te mają tendencję do rozprzestrzeniania się.

Człowiek dotknięty bielactwem może czuć się źle psychicznie, może mieć gorsze samopoczucie, a nawet depresję – plamy są widoczne, trudno je ukryć, a do tego cały czas rozprzestrzeniają się.

Bielactwo: objawy

Osoby z bielactwem wrodzonym od urodzenia mają jasną, różową skórę (jest to spowodowane prześwitywaniem naczyń krwionośnych przez cienką, bardzo jasną skórę). Początkowo na ciele noworodka widoczne są małe, odbarwione plamy. Z biegiem czasu plamy bielacze powiększają się i zaczynają łączyć się ze sobą, zajmując obszar całego ciała.

U osób cierpiących na bielactwo wrodzone mogą też występować białe lub biało-żółte włosy oraz, bardzo rzadko, różowe lub czerwone tęczówki oka (w rzeczywistości tęczówka oka najczęściej jest bezbarwna, tylko prześwitują przez nią naczynia krwionośne - stąd ta barwa). Zazwyczaj jednak albinosi są w stanie wyprodukować wystarczającą ilość melaniny, zdolną zabarwić oko na kolor jasnoniebieski.

Bielactwu skóry towarzyszą bielactwo paznokci oraz często zaburzenia wzroku, np. światłowstręt, oczopląs, zmiany w siatkówce.

Bielactwo częściowe zazwyczaj objawia się odbarwieniem skóry, na której plamy bielacze układają się wzdłuż przebiegu nerwów, oraz włosów. Najczęściej odbarwienie skóry spotyka się na linii środkowej czoła, przy czym może ono dotyczyć także włosów, rzęs oraz brwi.

Bielactwo: leczenie

Nie ma całkowicie skutecznego leczenia bielactwa. Często stosuje się naświetlania lampami w połączeniu z lekami uczulającymi na światło - terapia PUVA. Taka terapia trwa około roku. Inną metodą jest autoprzeszczep - przeszczepia się cieniutkie płatki naskórka ze zdrowego miejsca na chore. Nowszą metodą jest aplikowanie choremu sterydów - na początku choroby mocniejszych, później słabszych.

Metody te są skutecznie, bo mogą przywrócić naturalne zabarwienie skóry pod warunkiem, że zacznie się je stosować we wczesnej fazie choroby, ale nie w 100 proc. - repigmentacja jest tylko częściowa! Dlatego jeśli tylko zauważysz pojawiające się na skórze białe plamki - nie zwlekaj tylko od razu idź do dermatologa!

Porady ekspertów

• Jak zapobiegać rozprzestrzenianiu się bielactwa?

Mam 34 lata. Półtora roku temu zauważyłem małą białą plamę (średnicy 5 mm) na narządach rozrodczych. Początkowo nie zwracałem na nią uwagi, ale parę miesięcy później miałem więcej plam w tych okolicach, i to większych.

Po ok. 7 miesiącach plamy zaczęły powstawać na lewej dłoni, później w okolicy kciuka. To samo się stało na prawej ręce. Plamy w okolicy kciuka są duże i powoli się powiększają. W tym roku zauważyłem następną plamę w prawym kąciku ust. Jest to biała plama długości 1 cm. Widoczne stają się latem, gdy reszta skóry jest opalona, wtedy plamy zostają białe, czasem lekko różowe.

Mieszkam w Anglii. Lekarze nie znają przyczyny tego, co dzieje się z moją skórą. Tutaj nazwany się to "vitiligo", a w Polsce - bielactwo. Czy są jakieś środki, które zapobiegają rozprzestrzenianiu się tych plam lub utracie pigmentu?

Odpowiada dr n. med. Elżbieta Szymańska

Dermatolog-wenerolog. Zajmuje się dermatologią klasyczną i estetyczną. Pracuje jako z-ca kierownika w Klinice Dermatologii CSK MSW oraz dyr. ds. medycznych Centrum Profilaktyki i Terapii w Warszawie. Od 2011 r. pełni funkcję kierownika naukowego Studiów Podyplomowych WUM “Medycyna Estetyczna”.

W przypadku bielactwa warto wykonać dodatkową diagnostykę eliminującą inne choroby o podłożu autoimmunologicznym. W leczeniu bielactwa przy niedużej rozległości zmian stosuje się preparaty miejscowe, np. sterydy lub inhibitory kalcyneuryny. W rozsianych lub rozległych postaciach do rozważenia jest fototerapia.

• Czy samoopalacze są bezpieczne dla osób z bielactwem?

Chciałabym wiedzieć, czy osoby z bielactwem mogą używać balsamów samoopalających?

Odpowiada dr n. med. Elżbieta Szymańska

Dermatolog-wenerolog. Zajmuje się dermatologią klasyczną i estetyczną. Pracuje jako z-ca kierownika w Klinice Dermatologii CSK MSW oraz dyr. ds. medycznych Centrum Profilaktyki i Terapii w Warszawie. Od 2011 r. pełni funkcję kierownika naukowego Studiów Podyplomowych WUM “Medycyna Estetyczna”.

Nie ma przeciwwskazań do stosowania balsamów samoopalających w bielactwie.