Gotu kola (wąkrota azjatycka) - działanie, właściwości lecznicze

Gotu kola, czyli wąkrot(k)a azjatycka, to roślina, której właściwości i lecznicze działanie od lat są doceniane w indyjskiej medycynie naturalnej – Ajurwedzie. Gotu kola (wąkrota azjatycka) znalazła zastosowanie jako środek na lepszą pamięć i koncentrację. Odpowiednie dawkowanie tej rośliny pozwala także zmniejszyć niepokój w stresowych sytuacjach. Jakie jeszcze właściwości ma gotu kola? Na czym polegają jej właściwości lecznicze?

Spis treści

1. Gotu kola (wąkrota azjatycka) na pamięć i koncentrację
2. Gotu kola (wąkrota azjatycka) na uspokojenie i depresję
3. Gotu kola (wąkrota azjatycka) na hemoroidy, niewydolność żylną i inne problemy krążenia
4. Gotu kola (wąkrota azjatycka) na wrzody żołądka
5. Gotu kola (wąkrota azjatycka) na choroby skóry, blizny i rany?
6. Gotu Kola (wąkrota azjatycka) - na rozstępy i cellulit

Gotu kola - inaczej wąkrota azjatycka lub wąkrotka azjatycka, łac. Centella asiatica L. - to roślina, której właściwości i lecznicze działanie od dawna są doceniane na całym świecie. W indyjskiej medycynie naturalnej – Ajurwedzie – znalazła szerokie zastosowanie. Uważa się, że ma właściwości odmładzające i wywiera pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu.

Zwyczajowa nazwa wąkroty azjatyckiej to gotu kola. W języku syngaleskim słowo „kola” oznacza liść, a „gotu” kielichowy kształt.

Regularne zażywanie wąkroty azjatyckiej ma poprawić pamięć, zapobiegać depresji, zmniejszać niepokój. Zgodnie z zasadami Ajurwedy, wąkrotę azjatycką stosuje się w leczeniu zmian skórnych spowodowanych trądem, w bielactwie, łuszczycy, egzemie, w chorobach zapalnych dróg moczowych, w syfilisie, astmie, anemii, cholerze oraz w nadciśnieniu. Zaleca się wzbogacenie diety o wąkrotę azjatycką w przypadku cukrzycy. W Indiach w medycynie ludowej roślinę podawano w chorobach przewodu pokarmowego: czerwonce, biegunkach, bólach brzucha i niestrawności. W medycynie chińskiej wąkrotę azjatycką stosuje się w leczeniu depresji, niepokoju oraz jako środek usuwający fizyczne i psychiczne wyczerpanie.¹

Gotu kola (wąkrota azjatycka) na pamięć i koncentrację

Gotu kola największą popularność zdobyła jako suplement diety na pamięć i koncentrację, co ma naukowe uzasadnienie.

Jak dowiedli naukowcy, gotu kola aktywuje uwalnianie neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF) - białka, które pobudza tworzenie nowych komórek mózgowych.²

Poza tym gotu kola przyczynia się do rozwoju dendrytu (to element neuronu, struktura przenosząca sygnały otrzymywane z innych neuronów przez synapsy do ciała komórki, której jest częścią), zwiększając tym samym plastyczność mózgu i komunikację między komórkami mózgowymi.

Gotu kola przyczynia się również do pobudzenia czynnika wzrostu nerwów (NGF) i chroni mózg przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i neurotoksyn.

Gotu kola rośnie w Indiach, Chinach, Malezji, Indonezji, na Madagaskarze, Sri Lance, południowej i centralnej Afryce, Australii, południowej i środkowej Ameryce.

Gotu kola (wąkrota azjatycka) na uspokojenie i depresję

Wyciągi z wąkroty azjatyckiej oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy - mają działanie uspokajające, antydepresyjne, przeciwdrgawkowe i przeciwbólowe.

Indyjscy naukowcy z Institute of History of Medicine & Medical Research w New Delhi³ wykazali, że wyciąg wodny z gotu koli zmniejsza aktywność spontaniczną u myszy i wydłuża czas snu. Wszystko dzięki dwóm glikozydom o nazwie bramozyd i braminozyd. Uspokajający efekt tych substancji odpowiada działaniu łagodnego środka uspokajającego z aptecznej półki. Badania porównujące działanie na myszy wodnego wyciągu z gotu koli i diazepamu (leku psychotropowego z grupy benzodiazepin) dowiodły, że wodny wyciąg redukuje aktywność spontaniczną w takim samym stopniu jak diazepam. Wyciąg zmniejszał także wywoływane u myszy drgawki. Poza tym efekt przeciwlękowy u myszy był łagodniejszy niż po benzodiazepinie.

Gotu kola (wąkrota azjatycka) na hemoroidy, niewydolność żylną i inne problemy krążenia

Gotu kola wykazuje pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy:

• stymuluje syntezę kolagenu i innych białek tkanki łącznej poprzez modulowanie działania fibroblastów w ścianach naczyń, co w efekcie poprawia ich elastyczność i napięcie naczyń krwionośnych
• działa ochronnie na śródbłonek naczyń
• charakteryzuje się aktywnością antyagregacyjną (zapobiega zlepianiu się płytek krwi), która może zmniejszać negatywne efekty zastoju żylnego
• zmniejsza zbyt dużą przepuszczalność naczyń krwionośnych

W związku z tym wyciągi z wąkroty azjatyckiej są wskazane w nadciśnieniu i wszelkich objawach przewlekłej niewydolności żylnej, a także guzkach krwawniczych odbytu (hemoroidach).

Gotu kola (wąkrota azjatycka) na wrzody żołądka

Chińscy naukowcy z The University of Hong Kong⁴ wykazali, że wodny wyciąg z wąkroty azjatyckiej, a także jej główny składnik azjatykozyd, przyspieszały gojenie wrzodów żołądka. Podanie ekstraktu szczurom powodowało redukcję rozmiaru wrzodów w czasie od 3 do 7 dni, w zależności od podanej dawki. W innych badaniach wywoływano powstawanie wrzodów żołądka u myszy. Zaobserwowano, że podskórne podanie azjatykozydu na 3 godziny przed wywołaniem wrzodów znacznie zredukowało ich powstawanie.

Gotu kola (wąkrota azjatycka) na choroby skóry, blizny i rany?

Zgodnie z zasadami Ajurwedy, gotu kolę stosuje się w leczeniu zmian skórnych spowodowanych trądem, w bielactwie, łuszczycy, egzemie.

Gotu kolę można stosować wewnętrznie (w postaci naparów, wyciągów lub proszku), jak i zewnętrznie (do przemywania lub okładów).

Jednak nie ma to odzwierciedlenia w badaniach naukowych. Okazuje się, że gotu kola nie może być pomocna w przebiegu łuszczycy. Naukowcy porównali miejscowe działanie wyciągu z wąkroty azjatyckiej, wyciągu z nasion Psoralea corylifolia (znanego z dobrego efektu przeciwłuszczycowego) z lekiem stosowanym w przypadku łuszczycy – dithranolem. Badania wykazały, że wąkrota znacznie słabiej hamuje namnażanie się keratynocytów (komórek naskórka) niż Psoralea corylifolia, a także słabiej niż dithranol.

Wyciągi z wąkroty azjatyckiej przyspieszają za to gojenie się ran. Stosuje się je też z dobrym skutkiem w leczeniu blizn. Substancje aktywne zawarte w gotu koli stymulują powstawanie tkanki bliznowatej poprzez produkcję kolagenu typu 1. Działanie to wzmagane jest ponadto dzięki właściwościom przeciwzapalnym tej rośliny. Ponadto przyśpieszają ustępowanie krwiaków i wysięków zapalnych.

Gotu Kola (wąkrota azjatycka) - na rozstępy i cellulit

Wyciąg z wąkroty azjatyckiej może pomóc na rozstępy skóry i cellulit, co potwierdzono w badaniach naukowych. W podwójnej ślepej próbie wzięło udział 80 ciężarnych kobiet. Przez 12 tygodni raz dziennie jedna grupa kobiet stosowała krem zawierający wyciąg z wąkroty azjatyckiej, a druga placebo. Po porównaniu efektów w obu grupach zaobserwowano znacznie mniejszy rozwój rozstępów skóry w grupie stosującej krem zawierający wyciąg z gotu koli.¹

W badaniach klinicznych dotyczących wpływu wyciągu z Centella asiatica na cellulit uczestniczyło 60 kobiet. Pacjentki stosowały maść zawierającą wyciąg z wąkroty azjatyckiej 4 razy dziennie przez okres 4 miesięcy. U 85 proc. pacjentek zauważono wyraźną poprawę.¹ Ze względu na to, że wchłanianie wyciągu z Centella asiatica przez skórę jest bardzo słabe, wskazane jest łączenie go ze składnikami, które ułatwią jego absorpcję.

Monika Majewska