Wszy ludzkie - we włosach, łonowe, odzieżowe

Wszy ludzkie to trzy rodzaje wszy - te, które występują we włosach (na głowie), wszy łonowe i wszy odzieżowe. Wszy najczęściej wywołują chorobę o nazwie wszawica, jednak niektóre z nich mogą być przyczyną znacznie poważniejszych schodzeń, m.in. duru. Sprawdź, jakie są rodzaje wszy i jakie są objawy chorób przez nie wywoływanych.

Spis treści

1. Wszy - jak wyglądają?
2. Wszy - gdzie występują?
3. Wszy głowowe (wszawica głowowa) - objawy, zakażenie
4. Wszy łonowe (wszawica łonowa) - objawy
5. Wszy odzieżowe - gdzie bytują?
6. Jakie choroby przenoszą wszy?

Wszawica to coraz powszechniejszy problem dotykający najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz ich rodziny. 

Wszy to krwiopijne pasożyty, które żerują na ciele człowieka i zwierząt. Wszy ludzkie dzielimy na trzy rodzaje:

• wesz głowowa (Pediculus humanus capitis)
• wesz łonowa   (Pediculus humanus pubis)
• wesz odzieżowa (Pediculus humanus vestimenti)

Co ciekawe, wszy ludzkie nie bytują na zwierzętach domowych (pies, kot), dlatego nie trzeba przeglądać ich sierści.

Wszy - jak wyglądają?

Wsza głowowa ma wielkość 2-3 mm. Larwy wszy (gnidy) mają kolor białawo-brązowy, rozmiarem przypominają główkę szpilki. Samica składa zwykle od 6 do 8 jaj dziennie przez kolejne 20 dni. Dzięki substancji klejącej mocno przyczepiają się do skóry głowy. W ciągu 10 dni z jajeczek wylęga się larwa, która następnie przekształca się w dorosłego osobnika.

Wsza łonowa jest mniejsza w porównaniu z wszą głowową, a barwą odpowiada naturalnemu zabarwieniu skóry.

Z kolei wsza odzieżowa, która jest nieco większa od wszy głowowej, przybiera najczęściej zabarwienie szare.

Wszy - gdzie występują?

Powszechne przekonanie, że występowanie wszy związane jest z brudem, ubóstwem oraz brakiem przestrzegania podstawowych zasad higieny, spowodowało, że temat wszawicy jest w naszym kraju tematem tabu.

A fakty są takie, że wszawica od zawsze występuje na całym świecie. Problem dotyczy wszystkich kontynentów, stref klimatycznych i populacji. Rozprzestrzenianiu się zakażenia sprzyjają duże skupiska ludzkie.

Oto jak wyglądają wszy i gnidy we włosach [ZDJĘCIA]

Zobacz galerię 6 zdjęć

Wszy głowowe (wszawica głowowa) - objawy, zakażenie

Wszawica głowowa najczęściej rozpoznawana jest u dzieci w wieku 3-12 lat. Sprzyjają temu "kontaktowe” zabawy oraz nie w pełni wyrobione nawyki higieniczne. Wszy nie skaczą i nie pływają, dlatego do zakażenia może dojść jedynie przez bezpośredni kontakt lub przez zakażone przedmioty: szczotki, spinki, grzebienie, ubrania, nakrycia głowy, pluszowe zabawki, pościel, materace itd.

Objawy wszawicy głowowej to:

• swędzące grudki zapalne w miejscach ukłuć (samo ukłucie nie jest bolesne),
• swędzenie,
• zaczerwienienie skóry głowy, szczególnie przy linii włosów i za uszami,
• włosy zlepione ropno-surowiczą wydzieliną.  

Dorosłe wszy i nimfy mogą być słabo widoczne (znajdują się za uszami, na ciemieniu i potylicy). Widoczne gnidy są:

• małe, owalne, szarobiałe
• przyklejone do włosa blisko nasady
• nie dają się wytrząsnąć, oddzielić palcami

Leczeniu należy poddać nie tylko chorego, ale i jego rodzinę.

Jak rozpoznać wszy u dziecka?

Warto wiedzieć

Autor: Nyda

materiał partnera

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów bez recepty przeciwko wszawicy. Warto jest wybrać ten o potwierdzonej skuteczności i dobrej tolerancji dla dziecka, np. NYDA express 50ml przeciw wszom i gnidom (wyrób medyczny). To preparat na wszy i gnidy, którego skuteczność jest potwierdzona badaniami. Eliminuje pasożyty już po 10 min, wystarczy jedna aplikacja. Ekspresowe działanie to wygoda stosowania dla Ciebie i Twojego dziecka. NYDA express nie zawiera neurotoksycznych insektycydów, jest bardzo dobrze tolerowana przez wrażliwą skórę dzieci. Specjalna formuła ułatwia wyczesywanie martwych pasożytów z włosów, przez co kuracja nie jest męcząca dla dzieci.

Postać: aerozol 50ml + grzebień do wyczesywania

Dowiedz się więcej

Wszy łonowe (wszawica łonowa) - objawy

Wszy łonowe pasożytują najczęściej na:

• skórze okolicy łonowej,
• wewnętrznych powierzchniach ud,
• pod pachami,
• w owłosionych rejonach klatki piersiowej,
• na rzęsach,
• brwiach,
• w zaroście twarzy.

Czasami bywają też znajdowane wszy we włosach okolicy skroniowej. Może występować zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jednak u dzieci, w związku z brakiem owłosienia na ciele i zarostu na twarzy, lokuje się w rejonie rzęs i brwi.

Wszawica łonowa jest obecnie chorobą rzadką. Zwykle kojarzona bywa (podobnie jak wszawica odzieżowa) z chorobami włóczęgów. Pojawienie się tych wszy świadczy o dużym zaniedbaniu i całkowitym braku higieny.

W miejscu wstrzyknięcia toksycznego jadu pojawiają się na skórze błękitne plamy, które świadczą o hemolizie (rozpadzie) czerwonych krwinek. Zmianom skórnym nieodłącznie towarzyszy świąd, który może doprowadzić do nadkażeń wtórnych na skutek zadrapań.

Metody zwalczania są analogiczne jak przy wszawicy głowowej. Jednak szczególnie nieprzyjemne i trudne do usunięcia są wszy, które ulokowały się w rejonie rzęs. W ich zwalczaniu bywa wykorzystywana czasami fototerapia laserem argonowym.

Wszy odzieżowe - gdzie bytują?

Wszawicą odzieżową zarażamy się na drodze pośredniego lub bezpośredniego kontaktu z odzieżą (na szwach odzieży, głównie w miejscach styku ubrań ze skórą, czyli na karku, szyi czy bieliźnie) oraz z pościelą. Wszy nie bytują na skórze - w przeciwieństwie do wszawicy głowowej i łonowej. Choroba dotyka najczęściej osoby bezdomne.

Objawy wszawicy odzieżowej to nieznośny świąd skóry, który nasila się szczególnie w nocy, grudki (powstają po wyssaniu przez wesz krwi), obecność brunatnych przebarwień oraz małych blizn, które pojawiają się po przeczosach oraz wtórnych zakażeniach ropnych, złuszczenie oraz pogrubienie skóry z powodu drapania. Objawem obecności wszy odzieżowej może być też dur (wesz odzieżowa często go przenosi).

Leczenie wszawicy odzieżowej wymaga specjalnego reżimu sanitarnego (kąpiel, zastosowanie leku, zmiana bielizny i odzieży).

Jakie choroby przenoszą wszy?

Poza wszawicą wszy (dotyczy to tylko wszy odzieżowej) mogą też wywoływać inne choroby:

• dur (tyfus) plamisty
• gorączkę okopową
• dur powrotny

Obecnie w Europie choroby te występują bardzo rzadko. Mogą jednak stanowić istotny problem na terenach dotkniętych klęskami żywiołowymi i wojną.

Monika Majewska