Tabletki antykoncepcyjne: rodzaje, nazwy, działanie pigułek antykoncepcyjnych

Tabletki antykoncepcyjne występują w czterech rodzajach, z których każdy różni się zawartością hormonów i w związku z tym dedykowany jest kobietom w różnym wieku i o różnych potrzebach. Przeczytaj, czym charakteryzują się poszczególne rodzaje tabletek antykoncepcyjnych, jakie mają nazwy, działanie i jak dobrać pigułki najlepiej dopasowane do swoich potrzeb.

Spis treści

1. Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: tabletki dwuskładnikowe
2. Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: tabletki jednoskładnikowe

Tabletki antykoncepcyjne, bez względu na rodzaje i nazwy, mają jedno podstawowe działanie: uwalniają do krwi określoną dawkę hormonów, które powodują zahamowanie owulacji oraz zmianę konsystencji śluzu szyjkowego i w ten sposób chronią przed ciążą. Tabletki antykoncepcyjne mogą jednak różnić się zawartością hormonów - jedne mają ich mniej, drugie więcej, stąd wyróżniamy aż cztery rodzaje pigułek.

Każdy nowy rodzaj tabletek antykoncepcyjnych wprowadzany na rynek charakteryzuje się mniejszym stężeniem syntetycznych hormonów, dzięki czemu kolejne generacje preparatów mają mniej skutków ubocznych. Z drugiej strony, u niektórych kobiet wciąż lepiej mogą sprawdzać się tabletki starszej generacji, ponieważ wykazują większą skuteczność w leczeniu kobiecych przypadłości, np. bolesnych miesiączek.

Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego o poszczególnych rodzajach tabletek antykoncepcyjnych: ich składzie, działaniu, sposobie stosowania, dla kogo są polecane oraz pod jakimi nazwami handlowymi występują. Sprawdzisz też, jakie są ceny tabletek antykoncepcyjnych.

Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: tabletki dwuskładnikowe

Pigułki dwuskładnikowe zawierają dwa rodzaje hormonów: estrogen i progestagen (syntetyczny progesteron). To najczęściej stosowany rodzaj tabletek.

Jak przyjmować tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe

Najczęściej zażywa się je w schemacie 21 + 7, co oznacza, że codziennie o tej samej porze przez 21 dni zażywamy tabletkę, po czym robimy 7-dniową przerwę, w trakcie której występuje krwawienie z odstawienia, i zaczynamy drugie opakowanie. Wówczas w opakowaniu jest 21 tabletek.

Każde kolejne opakowanie tabletek antykoncepcyjnych zaczynamy w tym samym dniu tygodnia!

Istnieją także preparaty dwuskładnikowe, które przyjmuje się w schemacie 24 + 4, to znaczy: przez 24 dni codziennie o tej samej porze zażywamy tabletkę aktywną z hormonami, a przez pozostałe 4 dni przyjmujemy tabletki nieaktywne bez hormonów (placebo). Wówczas w opakowaniu jest 28 tabletek (4 są innego koloru). Branie placebo ma na celu jedynie pomóc kobiecie w kontynuowaniu przyjmowania pigułek po przerwie przeznaczonej na krwawienie z odstawienia. Natomiast wydłużenie schematu stosowania (24 + 4 zamiast 21 + 7) ma ograniczać nieprzyjemne objawy towarzyszące czasem kobietom podczas krwawienia. Skuteczność obu schematów jest identyczna.

Czytaj też: Tabletki antykoncepcyjne - sposoby na skutki uboczne

Działanie tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych

Hormony zawarte w tym rodzaju tabletek antykoncepcyjnych wykazują następujące działanie:

• zatrzymują dojrzewanie pęcherzyków Graafa i hamują owulację;
• zmieniają właściwości błony śluzowej macicy, dzięki czemu nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, to zarodek nie zagnieździ się w macicy (tzw. implantację) i obumrze w ciągu kilku dni;
• zmieniają właściwości śluzu szyjki macicy, tak, aby utrudnić przemieszczanie się plemników.

Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych

Wyróżnia się 3 typy tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych: jednofazowe, dwufazowe i trójfazowe, z których każdy ma w składzie inne stężenie dwóch wymienionych hormonów.

• tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe jednofazowe: wszystkie 21 (lub 24) tabletki w blistrze mają ten sam kolor i ten sam skład. Zawierają też najmniej hormonów w porównaniu do tabletek dwuskładnikowych dwufazowych i trójfazowych. Są najbardziej uniwersalne - mogą przyjmować je zarówno kobiety młode, starsze, a także matki karmiące.
• tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dwufazowe: każda tabletka z blistra ma taką samą zawartość syntetycznego estrogenu, ale różną zawartość progestagenu - dzięki temu lepiej odzwierciedlają naturalny cykl rozrodczy kobiety. Mają dwa kolory: biały i różowy. Pierwsze 11 tabletek (różowe) ma małe stężenia progestagenu, pozostałe 10 (białe) zawiera większe. Różowe tabletki zażywa się w pierwszej fazie cyklu, a białe w drugiej fazie. Polecane są kobietom, które mają nieregularne, bolesne miesiączki, ale na ogół ginekolodzy przepisują je rzadko. Ich wadą jest również znaczne zmniejszenie skuteczności w przypadku, gdy kolejna tabletka zostanie przyjęta z więcej niż 6-godzinnym opóźnieniem.
• tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe trójfazowe: najrzadziej przepisywany rodzaj tabletek dwufazowych. Blister składa się z trzech rodzajów pigułek, z których każdy ma inne stężenie progestagenu, a czasem też estrogenu. Najczęściej występują w kombinacji: 6 jasnobrązowych, 5 białych, 10 ciemnożółtych pastylek. Ich stosowanie wymaga dużej ostrożności, bo kolejne kolory tabletek muszą być przyjmowane w ściśle określonym porządku. Polecane są kobietom, które nie tolerują tabletek jednoskładnikowych oraz kobietom w okresie menopauzy, gdyż naśladując naturalny cykl mogą regulować poziom hormonów.

Czytaj też: Antykoncepcja bez recepty - lista preparatów, ceny, skuteczność

Nazwy handlowe tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych (wybór)

Czytaj też: Plastry antykoncepcyjne

Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: tabletki jednoskładnikowe

Pigułki antykoncepcyjne jednoskładnikowe (minipigułki) to tabletki najnowszej generacji. Różnią się tym od tabletek dwuskładnikowych, że zawierają tylko jeden hormon - progestagen. Są łagodniejsze w działaniu, wykazują mniej skutków ubocznych, ale nie muszą sprawdzić się u każdej kobiety.

Jak przyjmować tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe

Jedno opakowanie zawiera 28 tabletek, które stosuje się codziennie o tej samej porze. Po skończeniu jednego opakowania, od razu zaczynamy drugie. Nie robi się żadnej przerwy między opakowaniami. Wadą minipigułek jest to, że często powodują nieregularne krwawienia, które czasem zupełnie zanikają.

Działanie tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych

Antykoncepcyjne działanie minipigułki polega na zwiększaniu lepkość śluzu szyjkowego, co utrudnia przemieszczanie się plemników. Niektóre tabletki jednoskładnikowe hamują także owulację.

Dla kogo przeznaczone są jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne

Ta metoda antykoncepcji polecana jest zwłaszcza kobietom karmiącym, ponieważ nie zawierają estrogenu, który hamuje laktację. Są odpowiednie do stosowania także przez młode kobiety przed 25. rokiem życia i nastolatki. Korzyści z przyjmowania minipigułek powinny odnieść także osoby źle znoszące wysokie dawki hormonów w preparatach dwuskładnikowych.

Nazwy handlowe tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych (wybór)

Czytaj też: Metody antykoncepcji dla mężczyzn