Fluoryzacja w żłobku [Porada eksperta]

Proszę o przedstawienie Pani poglądu na temat fluoryzacji u dzieci w wieku 2-3 lat uczęszczających do żłobka. Czy są wskazania do przeprowadzania fluoryzacji, jeżeli poziom fluoru w wodzie jest poniżej normy oraz jakie mogą wystąpić skutki uboczne.

Co daje fluoryzacja zębów? Przede wszystkim wzmacnia zęby. Fluor wbudowuje się w ich szkliwo i oddziałuje na obecne w nim związki wapnia. Pod wpływem fluoru związki te słabiej rozpuszczają się w kwasach, których w jamie ustnej jest pełno, zwłaszcza po jedzeniu i w jego trakcie. A skoro są bardziej odporne na kwasy, to i na powodujące próchnicę bakterie. Poza tym związki fluoru same w sobie hamują wzrost bakterii.
Fluoryzację można wykonywać w różny sposób, dostarczając do organizmu fluor:

• z wodą; najskuteczniejszą, a zarazem najtańszą metodą jest fluorkowanie wody wodociągowej. Metoda ta stosowana jest w wielu krajach. W Polsce, mimo niskich stężeń fluoru w wodzie pitnej (0,1 – 0,4 mg F/l) fluorkowanie prowadzi się tylko w części Wrocławia. Fluorkowanie wody pozwala zredukować próchnicę o 50–60proc.
• produktami spożywczymi; fluorkowanie soli kuchennej można uznać za metodę z wyboru wszędzie tam, gdzie fluorkowanie wody nie jest możliwe. 1 kg fluorkowanej soli zwiera na ogół 250 mg F. Daje to podobną redukcję próchnicy, jak fluorkowanie wody.
• a także w postaci tabletek lub kropli; Zalecane jest przyjmowanie tabletek fluorkowych od 1 roku życia. Systematyczne ich stosowanie przez 200 – 250 dni w roku (przerwa w okresie letnim) redukuje próchnicę o 40–50 proc. Tego rodzaju profilaktyka zawsze powinna odbywać się pod nadzorem lekarza stomatologa.

„Tradycyjne” metody to fluoryzacja kontaktowa. Polega ona na bezpośrednim oddziaływaniu fluoru na powierzchnię zęba, na którą może być aplikowany w różny sposób.
Fluor odgrywa ogromną rolę w profilaktyce próchnicy. Nie wolno jednak zapominać, że przyjmowany w nadmiarze może prowadzić do fluorozy (kredowobiałe lub brunatne plamy na szkliwie), a nawet ostrych zatruć.
Ryzyko może stwarzać korzystanie przez dzieci do 6 roku życia z past do zębów dla dorosłych. Małe dzieci połykają nieświadomie do 60 proc. użytej pasty, co równe jest około 0,6 mg F. Jeżeli zęby czyszczone są kilka razy dziennie i wysoki jest dowóz fluoru z innych źródeł (zanieczyszczone powietrze, woda, pożywienie, herbata), to groźba przedawkowania jest duża. Dlatego, nawet jeżeli wydaje się, że dziecko potrafi wypluć pastę, należy w wieku 3 – 6 lat stosować pasty o małej zawartości fluoru lub w ogóle bez niego.