Koślawe kolana u dziecka: przyczyny, leczenie i rehabilitacja

Koślawe kolana to wada kończyn dolnych, która rozwija się u dzieci. Koślawe kolana powodują, że nogi układają się w kształcie litery "X", a dziecko chodzi chwiejnym krokiem i dodatkowo może skarżyć się na ból w czasie marszu. Jakie są przyczyny koślawych kolan? Na czym polega leczenie i rehabilitacja tej wady? Jakie ćwiczenia powinny wykonywać dzieci z koślawymi kolanami?

Spis treści

1. Koślawe kolana - przyczyny
2. Koślawe kolana - objawy
3. Koślawe kolana - diagnoza
4. Koślawe kolana - leczenie i rehabilitacja
5. Koślawe kolana - ćwiczenia

Koślawe kolana to wada kończyn dolnych, która najczęściej pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym. Koślawe kolana częściej występują u dziewczynek niż u chłopców, ze względu na specyficzną budowę miednicy.

Koślawe kolana - przyczyny

Koślawe kolana mogą być wynikiem wady wrodzonej stawów kolanowych. Wówczas krzywe nogi widoczne są już u niemowląt lub małych dzieci. Ponadto wadę można zaobserwować u wielu dzieci w wieku przedszkolnym, które w pierwszych 3 latach życia miały szpotawość kolan i przeszła ona w koślawość. Innymi przyczynami koślawych kolan mogą być:

• krzywica;
• urazy lub złamania kości;
• szybki wzrost dziecka - może skutkować nierównomiernym wzrostem kończyn dolnych. W konsekwencji są one różne długości. Dochodzi także do nierównomiernego rozkład ciężaru, co sprzyja powstawaniu koślawości;
• nadwaga lub otyłość;
• choroby stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów);
• wady stóp (najczęściej płaskostopie);
• porażenia mięśni lub obniżenie napięcia mięśniowego;
• wykonywanie niektórych zawodów - ryzyko koślawości kolan wzrasta u dżokejów;

Koślawe kolana - objawy

Nogi osoby z kolanami koślawymi układają się w kształcie litery "X". W konsekwencji kolana się ze sobą swobodnie stykają, a kostki są od siebie oddalone o kilka centymetrów. Na koślawe kolana wskazuje także chód dziecka - niezgrabny, niepewny, chwiejny (z powodu osłabienia wiązadeł oraz niestabilności stawów). Ponadto dziecko może skarżyć się na ból i szybkie męczenie się w czasie chodzenia.

Koślawe kolana - diagnoza

Diagnozę zwykle stawia się na podstawie badania przedmiotowego, jednak dla jej potwierdzenia lekarz może zlecić wykonanie RTG albo (rzadziej) USG.

Koślawe kolana - leczenie i rehabilitacja

Dziecko powinno nosić buty korekcyjne z obcasami Thomasa lub specjalistyczne wkładki (odciążą kolana).

Ważna jest odpowiednia dieta, bogata w witaminy i substancje mineralne odpowiadające za zdrowe i mocne kości, takie jak: witamina D i wapń.

Koślawe kolana powinny zaniknąć do ukończenia przez dziecko 10 lat. Jeśli jednak wada będzie się pogłębiała, lekarz może zlecić noszenie aparatu ortopedycznego lub szyny. W skrajnych przypadkach konieczna może być operacja polegającego na przecięciu kości i ustawieniu odłamów w prawidłowym położeniu.

Koślawe kolana - ćwiczenia

Osoba z koślawymi kolanami powinna wykonywać ćwiczenia, w trakcie których ciężar ciała nie będzie obciążał stawów kolanowych i które zapewnią właściwy rozwój mięśni. Zalecane są:

• pływanie (zwłaszcza kraulem),
• jazda na rowerze,
• gimnastyka korekcyjna,
• jazda na koniu,
• piłka nożna.

Pomoże także regularne wykonywanie ćwiczeń, które polegają na delikatnym rozpychaniu kolan w pozycji siedzącej po turecku oraz w pozycji stojącej i w lekkim rozkroku.

Monika Majewska